Döllenmiş yumurtanın, rahim dışı bir yerde büyümesine dış gebelik denir. Dış gebeliklerin %90’dan fazlası fallop tüplerinde (kanallarda) gelişmektedir. Fetüs büyüdükçe, tüplerde yırtılmaya neden olabilir. Yırtılma sonrası majör kanamalar ortaya çıkabilir. Bu hayatı tehdit eden bir durumdur ve acil ameliyat gerektirir.

 

Dış gebelik için risk faktörleri nelerdir?

• Önceden geçirilmiş dış gebelik öyküsü
• Önceden geçirilmiş tüp cerrahisi
• Önceden geçirilmiş pelvik ya da abdominal cerrahi
• Cinsel yolla bulaşıcı hastalık öyküsü
• Pelvik inflamatuar hastalık
• Endometriyozis (çikolata kisti)

 

Diğer dış gebelik riskini arttıran faktörler

• Sigara kullanımı
• 35 yaştan büyük olmak
• Kısırlık öyküsü
• Kısırlık tedavisi görmüş olmak. Tüp bebek yaptırmak

Dış gebeliği olan kadınların yaklaşık yarısının bilinen bir risk faktörü yoktur. Cinsel olarak aktif kadınlar, özellikle dış gebelik belirtileri yaşarlarsa, vücutlarındaki değişikliklere karşı dikkatli olmalıdırlar.

 

Dış gebelik semptomları nelerdir?

Başlangıçta dış gebelik semptomları, normal gebelik ile aynı olabilir. Örneğin; adet görmeme, memede hassasiyet, mide rahatsızlığı. Diğer semptomlar:

• Anormal vajinal kanama
• Bel ağrısı
• Karın veya kasıkta orta şiddetli ağrı
• Pelvisin bir tarafında kramp görülmesi

Bu aşamada, tipik bir gebelik veya dış gebelik yaşayıp yaşamadığınızı bilmek zor olabilir. Anormal kanama ve pelvik ağrı, kadın hastalıkları ve doğum uzmanınıza veya başka bir sağlık uzmanına bildirilmelidir.

 

Dış gebelik gelişmeye devam ettiğinde, daha ciddi semptomlar ortaya çıkabilir. Özellikle fallop tüpleri yırtılma olabilir.

Dış gebelik semptoları:

• Ani ve şiddetli karın ağrısı
• Omuz ağrısı
• Halsizlik, baş dönmesi, bayılma

Yırtılmış bir fallop tüpü hayatı tehdit eden iç kanamaya neden olabilir. Ani, şiddetli karın ağrısı, omuz ağrısı ve halsizliğiniz varsa acil servise gitmelisiniz.

 

Dış gebelik nasıl teşhis edilir?

Fallop tüp yırtılması semptomları yoksa ama sizin kadın doğum uzmanınız dış gebelikten şüpheleniyorsa bazı testler yapabilir, bunlar;

• Pelvik muayene
• Gebeliğin yerini ultrasonla muayene ile belirleme
• 

 

Dış gebelik nasıl tedavi edilir?

Dış gebelik tekrar rahme ilerlemez veya rahme taşınamaz, bu nedenle her zaman tedavi edilmesi gereken bir durumdur.  Dış gebeliğin tedavisinde 2 yol vardır:

• İlaç ile tedavi
• Ameliyat

Her 2 tedavide de birkaç hafta takip gerektirmektedir.

 

Hangi ilaç dış gebelik tedavisinde kullanılmaktadır?

Dış gebeliği tedavi etmek için kullanılan en yaygın ilaç metotreksattır. Bu ilaç hücrelerin büyümesini durdurur, bu da hamileliği sona erdirir. Daha sonra hamilelik 4-6 hafta boyunca vücut tarafından emilir. Bu tedavi, fallop tüpünün çıkarılmasını gerektirmez.

 

Dış gebeliğin tedavisinde ne zaman ilaç kullanılır?

Metotreksat tedavisi, eğer fallop tüpünde yırtılma yoksa kullanılabilir. Metotreksat tedavisini belirmede birçok faktör vardır. Faktörler içerisinde en önemli olanı kanda bakılan hCG takibine düzenli gitmeye uygun olmaktır. Bazı sağlık problemlerinde ve emziren kadınlarda metotreksat kullanılmaz.

 

Metotreksat tedavisi nasıl verilir?

Metotreksat genellikle 1 doz enjeksiyon olarak verilir. Metotreksat almadan önce, kandaki hCG seviyesini ve belirli organların işlevlerini ölçmek için kan testi yapılacaktır. İlk metotreksat dozundan sonra hCG seviyesinde istenildiği kadar düşüş olmaz ise 2. Dozun yapılması önerilebilir. Metotreksat tedavisi sonrası, hCG seviyesi artık kanınızda görülmeye kadar zaman içinde dikkatli bir şekilde takip edileceksiniz. 

 

Metotreksat tedavisinin yan etkileri nelerdir?

Metotreksat almanın bazı yan etkileri olabilir. Karın ağrısı en sık görülen semptomdur. Vajinal kanama veya lekelenme de görülebilir. Diğer yan etkiler şunlardır:

• Bulantı
• Kusma
• İshal
• Baş dönmesi

Metotreksat ile tedaviniz tamamlanıncaya kadar kadın hastalıkları ve doğum uzmanınız veya diğer sağlık uzmanınıza düzenli kontrol olmanız önemlidir. Fallop tüpü rüptür riski, tedavi bitene kadar devam etmektedir. Ani karın ağrısı, omuz ağrısı veya halsizlik de dahil olmak üzere yırtılma belirtileri varsa acile başvurun.

 

Metotreksat kullanımı sırasında kaçınmam gereken herhangi bir şey var mı?

Metotreksat tedavisi sırasında kaçınmanız gereken durumlar:

• Ağır egzersiz
• Cinsel ilişki
• Alkol
• Folik asit içeren vitaminler ve yiyecekler
• Ağrı kesici ilaçlar. Örneğin ibuprofen. Bu ilaçlar metotreksatın etkinliğini etkileyebilir.
• Şişkinlik yapan yiyecekler rahatsızlık hissine sebep olabilir ve fallop tüp yırtılmasına benzer ağrıyı taklit edebilir.
• Uzun süre güneş ışığına maruz kalmak. Metotreksat güneşe karşı hassasiyet yapabilir.

 

 

Ne zaman dış gebelik tedavisi için cerrahi girişim uygulanır?

Eğer dış gebeliğe bağlı fallop tüplerinde yırtılma olursa, bu durum acil cerrahi gerektirir. Medikal tedavinin etkili olmadığı veya kullanılamadığı durumlarda tüp yırtılması olmadan da cerrahi gerekebilir. Bu durumlarda gebelik tüpten alınır ya da tüple beraber alınır.

 

Nasıl bir cerrahi tercih edilir?

Genelde dış gebelik tedavisi laparoskopik ameliyat ile genel anestezi altında yapılır (kapalı yöntem yani laparoskopik ameliyatlarla ilgili detaylı bilgi için web sitemi inceleyebilirsiniz) Karına açılan küçük kesi yerlerinden girilerek yapılan bir işlemdir. Kozmetik sonuçları açık yapılan ameliyata göre daha iyidir.

 

Ameliyatın oluşabilecek yan etkileri nelerdir?

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanınız sizinle dış gebeliğin olası yan etkileri ve cerrahi riskler hakkında konuşacaktır. Bunlar ağrı, yorgunluk, kanama ve enfeksiyonu içerir.

 

Tedavi sonrası nasıl hissedeceğim?

Metotreksat veya cerrahi ile tedavi edilmiş olsanız da, iyileşirken birkaç hafta yorgun hissedebilirsiniz. Karın rahatsızlığı veya ağrı hissedebilirsiniz. Reçetesiz satılan ilaçlara cevap vermeyen bir ağrınız varsa, kadın hastalıkları ve doğum uzmanınız ile görüşünüz.

Dış gebelik tedavisinden sonra vücudunuzdaki hCG seviyesinin düşmesi zaman alabilir. Bir süre daha kendinizi gebe gibi hissedebilirsiniz. Mensturel dönemlerinizin normale dönmesi birkaç döngü sürebilir.

 

Dış gebelik sonrası nasıl duygusal destek alabilirim?

Bazı kadınlar için dış gebelik travmatik olabilir. Dış gebelikten sonra, hamile kalmayı planlamasanız bile birçok duygu ile uğraşıyor olabilirsiniz. Duygu durumunuz için zaman ayırın. Bu durumla ilgili danışmanlık almanız size yardımcı olabilir. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanınızdan bir danışman önermesini isteyin. İnternette bazı forumlar da dış gebelikleri olan diğer kadınlardan destek alabileceğiniz bir yer olabilir.

 

Dış gebelik diğer gebeliklerimi etkiler mi?

Bir kere dış gebelik geçirmeniz, diğer gebeliklerin tekrar dış olması için yüksek bir risk faktörüdür. Gelecekteki gebeliklerde, kadın hastalıkları ve doğum uzmanınız gebeliğin doğru yerde olduğunu kesinleştirene kadar dış gebelik belirtileri yönünden dikkatli olunmalıdır.