İdrar Yolu Ne Demektir, Nelerden Oluşur?
İdrar yolları vücutta idrarın üretilmesinden ve transportundan sorumlu bir grup organdan oluşan sistemdir. İdrar yolları şu yapılardan oluşur;
- Böbrekler: Kanın filtrelenip, idrararın oluşmasını sağlayan 2 adet fasülye şeklindeki organlardır.
- Mesane: İdrarın depolanmasını sağlayan balon şeklindeki organ.
- Üreterler: İdrarın böbreklerden mesaneye taşınmasını sağlayan 2 adet çift taraflı tüpler.
- Üretra: İdrarın mesaneden vücut dışına taşınmasını sağlayan tüp
İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?
İdrar yolu enfeksiyonları , İYE olarak da adlandırılır, mesaneyi ya da böbrekleri etkileyen enfeksiyonlardır.
- Mesane enfeksiyonları, böbrek enfeksiyonlarından daha yaygındır. Bakterilerin ürethradan girip, mesaneye kadar taşınması sonucunda oluşurlar. Mesane enfeksiyonlarının tıbbi adı ‘SİSTİT’ dir.
- Böbrek enfeksiyonları , bakteriler mesaneden daha da yukarıya , böbreklere kadar ilerlemesi ile oluşurlar. Böbrek enfeksiyonlarının tıbbi adı ‘PİYELONEFRİT’ tir.
Hem piyelonefrit hem de sistit kadınlarda, erkeklerden daha sık görülür.
Mesane Enfeksiyonlarının Belirtileri Nelerdir?
- İdrar yapma sırasında ağrı veya yanma hissi
- Sık idrara çıkma ihtiyacı
- İdrarda kan görülmesi
- Aniden idrara sıkışma
Böbrek Enfeksiyonlarının Belirtileri Nelerdir?
Piyelonefritin semptomları , mesane enfeksiyonlarında görülen semptomlara ek olarak;
- Ateş
- Sırt ağrısı
- Bulantı ve Kusma
İdrar Yolu Enfeksiyonu Olduğumu Nasıl Anlarım?
Doktorunuzu arayınız. Bazen sadece semptomlarınızı öğrenerek doktorunuz idrar yolu enfeksiyonuz olup olmadığını size söyleyebilir. Doktorunuz sizden tam idrar tahlili isteyecektir. Eğer piyelonefritten süpheleniyorsa, bakterileri taramak amacıyla sizden daha detaylı idrar testleri isteyebilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonları Nasıl Tedavi Edilir?
Çoğu idrar yolu enfeksiyonları antibiyotikleri ile tedavi edilir. Bunlar enfeksiyona sebep olan mikroorganizmaları öldürerek etki ederler.
Eğer mesane enfeksiyonunuz varsa, 3-7 gün antibiyotik tedavisi muhtemelen yeterli olacaktır. Eğer böbrek enfeksiyonunuz varsa muhtemelen 2 haftaya kadar uzayabilen daha uzun süreler antibiyotik tedavisi almanız gerekecektir. Piyelonefrit varlığında Hastanede yatırılarak tedavi edilmeniz gerekliliği de doğabilmektedir.
Semptomlarınızın antibiyotiklere başladıktan sonra 1 gün içinde düzelme göstermesi beklenmektedir. Fakat şikayetleriniz geçse bile antibiyotik tedavisine size önerilen doz bitene kadar devam etmelisiniz. Yoksa enfesiyonunuz tekrarlayabilir.
Gerekli olması halinde mesaneye etkili ağrı kesici ilaçlar kullanabilirsiniz. Bu ilaçlar idrar yolu enfeksiyonunun yol açtığı ağrıları azaltacak ve ayrıca idrara çıkma ihtiyacınızı da azaltacaktır.
Sık Sık Sistit Oluyorum, Neler Yapmalıyım?
Mesane enfeksiyonlarının belirtileri diğer enfeksiyonlarla karışabileceği için öncelikle enfeksiyonunuzun sistit olduğu doktorunuz veya hemşireniz tarafından teyit edilmelidir. Eğer tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarıyla mücadele ediyorsanız , enfeksiyonu önlemek için yapabilecekleriniz şunlardır;
- Spermisid kullanımından kaçınmak. ( Sperm öldürücü kremler). Spermisidler bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanmaktadır. Spermisidlerin, özellikle vajinal diyafram ile birlikte kullanıldığında bazı kadınlarda sistit riskini arttırdığı gösterilmiştir. Eğer spermisid kullanıyorsanız ve sık mesane enfeksiyonu geçiriyorsanız , başka bir doğum kontrol yöntemi kullanmayı isteyebilirsiniz.
- Bol sıvı tüketin
- Cinsel ilişkiden hemen sonra idrarınızı yapın- Bazı doktorlar bunun işe yaradığını düşünmektedir , çünkü bu seks sırasında mesaneye ilerlemiş olabilecek zararlı mikroorganizmaların atılmasına yardımcı olmaktadır.
- Vajinal östrojen-Menapoz sonrası kadınlarda kullanımı önerilmektedir. Vajinal östrojenlerin krem veya vajina içine yerleştirilebilecek fleksible halka formu bulunmaktadır. Vajinal östrojen kullanımı mesane enfeksiyonlarının engellenmesine yardımcı olmaktadır.
- Antibiyotikler- Eğer mesane enfeksiyonlarınız sık tekrarlıyorsa ve yukarıda önerilen methodlardan hiç biri işe yaramadıysa; doktorunuz enfeksiyonun engellenmesi amacıyla size antibiyotik tedavisi verebilir. Fakat antibiyotik kullanımının başka olumsuz yanları bulunması sebebiyle, doktorlar genellikle öncelikli olarak diğer tedavi metodlarının denenmesini önermektedir.
- Hijyenik temizliği önden arkaya doğru silmek.
- Genital bölgeyi irrete eden deodorant gibi maddelerin kullanımından kaçınmak
Bu durumlar etkin tedavi edilmezse bazı komplikasyonlara yol açabilir!
- Tekrarlayan enfeksiyonlar
- Kalıcı böbrek hasarı
- Gebee kadınlarda erken doğum ve düşük doğum kilolu bebekler
- Sepsis (eğer mikrobik ajan böbrekelere ilerlerse)
Kızılcık Suyu ve Diğer Kızılcık İçeren Ürünlerin Kullanımı Sistit Oluşumunu Engeller mi?
Kızılcık ürünlerinin mesana enfeksiyonlarını engellediğini gösteren çalışmalar istenen yeterlililkte değildir. Diğer bazı çalışmalar kızılcığın mesane enfeksiyonu gelişimini engellemediğini göstermiştir. Fakat yinede siz kızılcık ürünlerini bu amaçla kullanmayı denemek istiyorsanız, bunun muhtemelen fazla zararlı etkisi bulunmamaktadır.