Rahmin iç tabakasından kaynaklanan kansere endometrium kanseri denilmektedir. Kadın üreme organları içinde en yaygın görülen kanser türüdür. Çoğunlukla kadınlar erken evrede yani sadece ameliyat ile tamamen tedavinin sağlanabildiği evrede tanı almaktadır (rahim dışına yayılmadan). Endometrial kanser her yaşta görülebilir ancak menapoza girmiş olan kadınlarda daha sık görülür.

Rahim

Endometrium kanserinin nasıl geliştiğini anlamak için rahim yapısı iyi anlaşılmalıdır. Rahim armut şeklinde mesane ve rektuma yakın konumlanmış bir organdır. Serviks (rahim ağzı) rahim ile vajinayı birbirine bağlar. Rahmin içinde iki tabaka bulunur. Rahmin iç tarafındaki ince tabakaya endometirum denir. Dış taraftaki kalın tabakaya ise myometrium adı verilir.

 

 

Henüz menapoza girmemiş kadınlarda endometrium tabakası her ay olası bir gebeliğe hazırlanmak için kalınlaşır. Eğer kadın gebe kalmazsa adet döneminde bu tabaka dökülür. Menapoz sonrası yani adet görme sonlandıktan sonra normalde endometiral tabakada bu kalınlaşma ve dökülme sonlanır. Endometrial kanserde bu tabaka anormal hücreler üretir.

 

Endometrium (rahim) kanseri belirtileri nelerdir?

En sık belirtisi anormal vajinal kanamadır.

 

 

• Hala adet gören kadınlarda anormal kanama ağır adet kanaması veya adet dönemleri arasında olan kanama anlamına gelir.
• Menapoz sonrası kadınlarda her vajinal kanama anormaldir! Bir damla bile olsa dikkate alınmalıdır. Özellikle menapozda hormon tedavisi almayan kadınlarda dikkat edilmesi gereken bir bulgudur. (hormon tedavisi menapoda sıcak basmaları veya vajinal kuruluğu çok şiddetli olan hastalara verilebilen bir tedavi türüdür.)
• Menapozal hormon tedavisi alan hastalarda bir miktar vajinal kanama özellikle tedavinin ilk birkaç ayında beklenir. Ancak, hormon tedavisi alırken kanamanız olması durumunda doktorunuza danışmanız önerilir.

 

Endometrium (rahim) kanseri tanısı

Doktorunuz anormal vajinal kanamanız olması durumunda bazı testler önerebilir. En sık kullanılan testler;

• Endometrial biyopsi
• Dilatasyon&küretaj ve histeroskopi (anestezi altında)

Her iki testte de rahim iç tabakasından (endometrium) örnek alınır ve mikroskop altında kanser açısından incelenir.

 

Endometrial kanser evrelemesi

Endometiral kanser tanısı konduktan sonra yapılan ilk işlem evre belirlemektir. Evreleme kanserin ne kadar yayıldığını gösteren bir kodlama olarak da düşünülebilir. Endometrial kanser evrelemesi;

• Kanserin, rahim kas tabakasının ne kadar derinliğine ilerlediği
• Kanserin başka organlara yayılıp yayılmadığı ( fizik muayene, MR , akciğer grafisi veya başka testler kullanılarak yapılır.)

Endometrial kanser evreleri evre 1 (kanser rahim tabakalarını aşmamış)’den  evre 4’e kadardır (kanser uzak organlara ulaşmış örneğin karaciğer). Genel olarak daha düşük evre kanserler daha az agresiftir ve daha az tedavi gerektirirler.

 

Endometrial Kanser Ameliyatı

Ameliyatın asıl faydası kanser hücrelerinin rahmin kas tabakasına ne kadar yayıldığını göstermesidir. Aynı zamanda kanser rahmin,tüplerin ve yumurtaların çıkarılması ile tedavi de edilebilir. Ameliyat anestezi altında ameliyathanede yapılır ve sonrasında birkaç gün hastanede kalmak gerekir.

Ameliyat bazen laparoskopik olarak (kapalı yöntem, karın içine 3 adet delikten geçirilen aletler ve kamera aracılığı ile ) yapılabilir. Bazı durumlarda ise karından büyük bir kesi ile yapılabilir. Hangi ameliyatın yapılacağına sizin tıbbi durumunuz, tercihiniz ve doktorunuzun önerisi ile karar verilir.

Ameliyatın basamakları;

• Pelvis ve karın içi organlar kanser açısından değerlendirilir.
• Rahim ve yumurtalıklar çıkarılır. (tıbbi ismi total histerektomi ve bilateral salpingooferektomidir.)
• Karnın içinde yer alan sıvı ve anormal her doku kanserin rahim dışına yayılıp yayılmadığını görmek için değerlendirilir.
• Rahmin çevresindeki lenf nodları değerlendirilir. Endometirum kanserinin yayıldığı ilk yerlerden biri lenf nodlarıdır. Bazı hastalarda doktorunuz lenf haritalama denen bir işlem yapabilir. Bu işlem genellikle bir boya ile sentinel lenf nodu belirlenerek yapılır.(bu lenf nodu genellikle kanserin yayılabileceği ilk lenf nodudur. Sentinel lenf nodu belirlendikten sonra test etmek için çıkarılır. Bacaklarda şişme(lenfödem) lenf nodları alınan hastalarda %5-40 oranında görülebilir. Ancak bacaklarda şişme sadece sentinel lenf nodunun alındığı durumlarda daha nadir görülür.

Ameliyat mümkün değil ise- ameliyatın çok riskli kabul edildiği hastalarda, yaşlı kadınlarda veya ek hastalıkları olan hastalarda , radyasyon terapisi önerilebilir.

 

Endometrium (rahim) kanseri tedavisini etkileyen faktörler

Seçeceğimiz tedavi, tedavi sonrasında hastalığın geri dönme riskine göre belirlenmektedir. Bu risk;

• Kanserin evresine bağlıdır. Bu evre ameliyat sırasındaki bulgulara göre belirlenir.
• Tümörün ne kadar agresif olduğuna bağlıdır. (tümörün grade’i de denir.) Grade, tümör dokusunun mikroskop altında incelenmesi ile belirlenir. Yüksek gradeli tümörler ,genellikle, düşük gradeli tümörlere göre daha hızlı büyür ve daha çok yayılır.
• Tümörün hangi hücrelerden oluştuğuna bağlıdır. (Tıbbi adı hücre histolojisi) Bazı tip hücrelerden oluşan tümörlerin tedavi sonrasında tekrarlama olasılığı daha yüksektir.

Bu özelliklere bağlı olarak kanserin ameliyat sonrası geri dönme olasılığı, az, orta veya çok olarak belirlenir. Bu sonuca göre de ameliyat sonrası kanserin geri dönme ihtimalini azaltmak için kullanılması gereken tedavi var ise belirlenebilir.

 

Endometrium (rahim) kanseri ve diğer kanserler

Endometrium kanseri olan hastaların bazılarında Lynch sendromu riski yüksektir. Bu sendrom bazı kanserlerin (yumurtalık, endometirum ve kalın bağırsak gibi) riskini artırmaktadır. Endometirum kanseriniz var ise doktorunuza Lynch sendromu için test edilip edilmemeniz gerektiğini danışınız.  Tümörleri bazı yüksek riskli mikroskobik özellikler gösteren veya 50 yaşından önce endometrium kanserine yakalanan veya şüphe uyandıran kişisel veya ailesel kanser hikayesi olan bazı kadınlar Lynch sendromu açısından genetik danışmanlığa yönlendirilmelidir.  Lynch sendromu için yapılan testin pozitif çıkması durumunda Lynch sendromu ile ilgili kanserlerin tarandığı bir taramaya alınırsınız.

 

Endometrium (rahim) kanseri ve gebelik

Bu kanser genellikle menopoz sonrası kadınlarda görülse de genç hastaları da etkileyebilmektedir. Eğer endometrium kanseri tanısı aldıysanız ve ilerde çocuk sahibi olmak isteyebileceğinizi düşünüyorsanız doktorunuzla kanser tedavi seçeneklerini ve ilerde oluşabilecek bir gebelik için seçeneklerinizi konuşabilirsiniz.