Yumurtalık kisti, yumurtalık içinde veya üzerinde oluşan sıvı veya başka bir doku ile dolu bir kesedir. Yumurtalık kistleri çok yaygındır. Çocuk doğururken veya menopozdan sonra ortaya çıkabilir.

Çoğu yumurtalık kisti iyi huyludur (kanser değil) ve tedavi olmadan kendi başlarına giderler. Nadiren, bir kist malign olabilir (kanser).

 

 

Yumurtalık kisti türleri nelerdir?

Kist tipleri aşağıdakilerden oluşmaktadır:

• Fonksiyonel kist - Bu en yaygın yumurtalık kisti türüdür. Genellikle semptomlara neden olmaz. Fonksiyonel kistler sıklıkla 6-8 hafta içerisinde tedavi olmadan kaybolur.
• Teratoma - Bu kist türü, vücudu oluşturan deri ve saç gibi farklı dokular içerir. Bu kistler doğumdan itibaren mevcut olabilir ancak bir kadının üreme yılları boyunca da büyüyebilir. Çok nadir durumlarda, bazı teratomlar kanser olabilir.
• Kistadenoma — Bu kistler overin dış yüzeyinde oluşur. Çok büyüyebilirler ancak genellikle iyi huyludurlar.
• Endometrioma - Bu kist endometriozisin bir sonucu olarak oluşur.

 

Yumurtalık kistlerinin belirtileri nelerdir?

Çoğu durumda, kistler semptomlara neden olmaz. Birçoğu rutin bir pelvik muayene veya başka bir sebepten dolayı yapılan görüntüleme testi sırasında bulunur. Bazı kistler karnın bazı kısımlarında keskin bir acıya ve bazı aktiviteler sırasında ağrıya neden olabilir. Büyük kistler overin dönmesine neden olabilir. Bu dönme genellikle gelen veya giden bir tarafta ağrıya neden olur veya aniden başlayabilir. Kanaması veya patlaması olan kistler de ani ve ciddi ağrılara neden olabilir.

 

Yumurtalık kistleri nasıl teşhis edilir?

Kadın doğum uzmanınız veya başka doktorunuz; sizde kist olabileceğini düşünüyorsa, daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki testleri önerilebilir:

• Ultrason muayenesi — Bu test, iç organların resimlerini oluşturmak için ses dalgaları kullanır. Transdüser adı verilen bir enstrüman vajinaya veya karnın üzerine yerleştirilir. Ses dalgaları tarafından oluşturulan görünümler kistin şeklini, boyutunu ve yerini gösterir. Görüşler ayrıca kistin katı mı yoksa sıvı mı dolu olduğunu da gösterir.
• Kan testleri - CA 125 adlı bir maddenin seviyesini ölçen bir kan testiniz olabilir.

CA 125, ultrason ve fizik muayenelerden elde edilen belirli bulgularla birlikte, özellikle menopozu geçmiş bir kadında yumurtalık kanseri için endişe yaratabilir. Yumurtalıktaki bir kitlenin yumurtalık kanseriyle ilgili olup olmadığını belirlemek için başka birkaç kan testi de kullanılabilir.

 

Yumurtalık kistleri nasıl tedavi edilir?

Kistler için çeşitli tedavi seçenekleri vardır. Bir seçenek seçmek, kist tipine ve diğer faktörlere bağlıdır. Tedavi seçenekleri; dikkatlice izlemi (müdahale etmeden) ve kistin büyük olması veya semptomlara neden olması durumunda ameliyatı içerir.

 

Dikkatli izlem nedir?

Dikkatli izleme, kistin boyutunda veya görünümünde değişip değişmediğini görmek için tekrarlanan ultrason muayenesi olan bir kisti izlemenin bir yoludur. Kadın doğum uzmanınız veya diğer sağlık uzmanınız, ultrason muayenesinin ne zaman tekrarlanacağına ve bu izlemenin ne kadar sürmesi gerektiğine karar verecektir. Bir veya iki adet döngüsünden sonra birçok kist kendiliğinden geçer.

 

 

Ameliyat ne zaman önerilir?

Kistiniz çok büyükse veya semptomlara neden oluyorsa veya kanserden şüpheleniliyorsa cerrahi önerilebilir. Ameliyat türü, kistin büyüklüğü, yaşınız, çocuğunuz olma arzunuz ve ailede yumurtalık veya meme kanseri öyküsü olup olmadığı gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Kistektomi, kistin overden çıkarılmasıdır. Bazı durumlarda, bir yumurtalığın çıkarılması gerekebilir. Buna ooforektomi denir.

 

Ameliyat nasıl yapılır?

Kistinizin iyi huylu olduğu düşünülüyorsa, minimal invaziv cerrahi önerilir. Minimal invaziv cerrahi küçük insizyonlar ve laparoskop denilen özel bir alet kullanılarak yapılır. Bu tip ameliyatlara laparoskopi denir. Başka bir ameliyat türü açık ameliyat olarak adlandırılır. Açık cerrahide alt karın bölgesinde yatay veya dikey olarak bir insizyon yapılır. Kanserden şüpheleniliyorsa veya kist laparoskopi ile alınamayacak kadar büyükse açık cerrahi yapılabilir.

 

Tedavi olmazsam ne gibi komplikasyonlar olabilir?

• Menopoz sonrası meydana gelen kistler malign (kanseröz) Bu yüzden düzenli jinekolog muayenesi çok önemlidir.
• Over Torsiyonu: Kistler büyüdükçe, özellikle 5 cm’in üzerinde kendi etrafında dönüp kan akımını bozma ihtimali vardır. Bu durum aslında halk arasında ‘’ Kangren’’ olarak adlandırılmaktadır. Hastalarda ani başlayan ağrı, bulantı ve kusma eşlik edebilir.
• Kist patlaması: Patlayan bir kist; şiddetli ve aniden başlayan ağrıya ayrıca ara kanamalara sebep olabilmektedir. Kist boyutu büyüdükçe patlama ihtimali artmaktadır. Ayrıca, yoğun fiziksel aktivite sonrası (cinsel ilişki bile) kist patlaması riskini artırmaktadır