Vücuttaki normal hücreler büyür, bölünür ve ölür. Sürekli bir değişim vardır. Bazen hücreler anormal olarak bölünür ve kontrolden çıkmaya başlar. Bu hücreler tümör oluşturabilir. Tümörler iyi huylu (kanser değil) veya kötü huylu (kanser) olabilir. İyi huylu tümörler diğer vücut dokularına yayılmaz. Kötü huylu tümörler, yakındaki sağlıklı doku ve organları istila edebilir ve yok edebilir. Kanser hücreleri de vücudun diğer bölgelerine yayılabilir ve yeni kanserli bölgeler oluşturabilir.
Yumurtalık kanseri nedir?
Yumurtalık kanseri, yumurtalıkların birini veya her ikisini etkileyen kanserdir. Yumurtalık kanseri yaygın değildir. Ancak yumurtalık kanseri genellikle ileri bir aşamaya gelinceye kadar tespit edilmediğinden, jinekolojik kanserden ölümlerin bir numaralı nedenidir.
Yumurtalık kanseri türleri nelerdir?
Yumurtalık kanseri, yumurtalık yüzeyinde veya yumurtalık içindeki dokulardan gelişebilir. Üç ana türü olmakla yumurtalık yüzeyinde gelişen tip, epitelyal yumurtalık kanseri en yaygın tiptir. Yumurtalık kanseri vakalarının yaklaşık% 90'ı epitelyal tümörleri içerir. Araştırmacılar şimdi bazı yüksek dereceli tümörlerin fallop tüpünde gelişip yumurtalığa gidebileceğine inanıyorlar. Bu alanda daha fazla bilgi için araştırmaya ihtiyaç vardır.
Yumurtalık kanseri için risk faktörleri nelerdir?
Bazı risk faktörleri epitelyal yumurtalık kanseri ile ilişkilidir. Aşağıdaki faktörlerin, bir kadının bu tip kansere yakalanma riskini arttırdığı gösterilmiştir:
- 55 yaş üstü
- Ailede meme kanseri, yumurtalık kanseri, kolon kanseri veya endometriyal kanser öyküsü (uterusun iç tabakasının kanseri)
- Kişide meme kanseri öyküsü
- BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki mutasyonlar
- Hiç çocuk sahibi olmama veya infertilite
- Endometriozis
- Lynch Sendromu
Yumurtalık kanseri için hangi tarama testleri mevcuttur?
Tarama testi, hiçbir belirti olmadan erken tanı için yapılan testtir. Örneğin; kolorektal kanser için kolonoskopi veya rahim ağzı kanseri için yapılan Pap testidir. Şu anda, yumurtalık kanseri için tarama testi yoktur. Vücudunuzdaki herhangi bir değişikliğe karşı uyanık olmanız ve böyle bir durumda doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Yumurtalık kanseri teşhisi ne kadar erken teşhis edilirse, tedavinin başarılı olma olasılığı o kadar artar.
Yumurtalık kanserinin belirtileri nelerdir?
Aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahipseniz, özellikle de 7 günden fazla süredir varsa, jinekoloğunuza başvurun:
- Şişkinlik veya karın büyüklüğünde artış
- Pelvik veya karın ağrısı
- Hızlı yemek yeme veya doyma hissi
- İdrar semptomları (sıklık ve aciliyet hissi)
Diğer semptomlar, özellikle menopozdan sonra vajinal kanamayı ve bağırsak alışkanlıklarında bir değişikliği içerebilir. Bu semptomlara sahip olmanız, yumurtalık kanseriniz olduğu anlamına gelmez, ancak bunlara neyin neden olduğunu bulmak gerekir.
Yumurtalık kanseri nasıl teşhis edilir?
Yumurtalık kanseri sık veya kalıcı semptomlarınız varsa, pelvik muayene de dahil olmak üzere fiziksel bir muayene gerekir. Transvajinal ultrason ile yumurtalıkların görüntülemesi yapılabilir. Yumurtalıkta büyüme bulunursa, doktorunuz CA 125 seviyenizi ölçmek için kan testi isteyebilir. CA 125 bazen yumurtalık kanseri olan kadınlarda artar. Bu testlerin sonuçları, büyümenin kanser olma olasılığını değerlendirmek için kullanılır. Test sonuçları ayrıca değerlendirmedeki diğer adımlara rehberlik edecektir.
Yumurtalık kanseri nasıl tedavi edilir?
Bir kadının yumurtalık kanseri olduğu düşünülürse, genellikle rahim, yumurtalıklar ve fallop tüplerini çıkarmak için ameliyat önerilir. Pelvis ve karındaki lenf düğümleri ve dokuları kanser açısından kontrol edilir ve ayrıca çıkarılabilir. Bazı durumlarda, sadece kanserli yumurtalık çıkarılabilir. Çoğu yumurtalık kanseri vakası için ameliyat sonrası kemoterapi önerilir. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldüren ilaçların kullanılmasıdır. Bazı durumlarda, ameliyattan önce kemoterapi önerilebilir.
Tedaviden sonra ne tür bir takip gereklidir?
Yumurtalık kanseri nedeniyle tedavi edilen kadınların, kanserin geri dönmediğinden emin olmak için düzenli kontrollere ihtiyaçları vardır. Kanser tedavisinden sonra yapılan bir kontrol genellikle semptomların gözden geçirilmesini ve fizik muayeneyi içerir. Kontrol için CA 125 testi de tekrarlanabilir. Görüntüleme testleri önerilebilir. Bunlar ultrason, göğüs röntgeni, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı tomografiyi (BT) içerebilir.
Yumurtalık kanseri riskimi nasıl azaltabilirim?
Kombine hormonal doğum kontrol hapları (östrojen ve progestin içerenler) yumurtalık kanseri riskini azaltabilir. Bir kadın hapı ne kadar uzun süre alırsa, risk o kadar azalır - hapta her 5 yılda bir, bir kadın riskini yaklaşık % 20 azaltır. Ancak bu fayda, hapı kullanma riskleriyle dengelenmelidir. Hap çoğu kadın için güvenli olmakla beraber, derin ven trombozu (DVT), kalp krizi ve inme riski ile ilişkilidir.
Güncel teoriler bazı yumurtalık kanseri türlerinin fallop tüplerinde başlayabileceğini öngörmektedir. Rahiminizin çıkarılması gerekiyorsa veya kalıcı bir doğum kontrolü yöntemi olarak sterilizasyonu seçtiyseniz, doktorunuzdan fallop tüplerinizi çıkarmasını isteyebilirsiniz. Bu operasyona salpenjektomi denir. Bu prosedürde sadece fallop tüpleri çıkarılır. Yumurtalıklar yerinde bırakılır. salpenjektomi gelecekteki yumurtalık kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Yumurtalık kanseri riskimin yüksek olup olmadığımı bilmek için gerekenler nelerdir?
BRCA1 veya BRCA2 mutasyonları olan kadınlar gibi yumurtalık kanseri riski yüksek olan kadınlar için, yumurtalık kanserini kontrol etmek için periyodik testler önerilebilir. Bu testler, yumurtalıklardaki değişiklikleri aramak için transvajinal ultrason muayenesini ve CA 125 testini içerebilir.
Bu mutasyonlara sahip olanlar için riski azaltmak adına salpingo-ooferektomi de bir seçenektir. Bu, kanseri olmayan bir kadında fallop tüplerinin ve yumurtalıkların çıkarılmasıdır. 40 yaşına kadar veya çocuk doğurma tamamlandığında BRCA1 veya BRCA2 mutasyonları olan kadınlar için önerilir. Lynch sendromlu kadınlar için de önerilebilir. Bu operasyon yumurtalık kanseri riskini azaltır.