Human papilloma virüsü (HPV) bir virüstür. Tüm virüsler gibi HPV de hücrelere girerek enfeksiyona neden olur. Bir hücrenin içine girdikten sonra HPV, hücrenin dahili elemanlarının kontrolünü ele geçirir ve kendi kopyalarını oluşturmak için kullanır. Bu kopyalar daha sonra yakındaki diğer hücrelere bulaşır.
Kaç çeşit HPV vardır?
150'den fazla HPV türü vardır. Yaklaşık 40 tipi erkek ve kadınların genital bölgelerine bulaşır ve vajinal, anal veya oral seks sırasında cilde temas eder. Genital HPV enfeksiyonu, cinsel ilişkiniz olmasa bile ortaya çıkabilir.
HPV enfeksiyonu ne kadar yaygındır?
HPV enfeksiyonu, dünyada en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur. Cinsel olarak aktif olan hemen hemen herkes yaşamlarının bir döneminde HPV enfeksiyonu geçirir.
HPV enfeksiyonunun belirtileri ve semptomları nelerdir?
Diğer birçok CYBE (cinsel yolla bulaşan enfeksiyon) gibi, genital HPV enfeksiyonu genellikle hiçbir belirti veya semptom göstermez. Hastalık bulaşmış kişi genellikle hastalığın bulaşmış olduğunun farkında değildir ve farkında olmadan enfeksiyonu başkalarına geçirebilir.
HPV hangi hastalıklara neden olur?
HPV aşağıdaki hastalıklara neden olabilir:
- Genital siğiller — Yaklaşık bir düzine HPV türü genital siğillere neden olur. Bu türlere “düşük riskli türler” denir. Genital siğil vakalarının çoğu iki düşük riskli HPV tipinden kaynaklanır: tip 6 ve 11. Genital siğiller vajinanın dışında veya penisin içinde veya üzerinde oluşabilir,yakındaki cilde yayılım gösterebilir. Genital siğiller ayrıca anüs çevresinde, vulvada veya servikste büyüyebilir. Genital siğiller kanser değildir ve kansere dönüşmez. Siğiller ilaç veya ameliyatla giderilebilir.
- Kanser — En az 13 HPV tipi serviks, anüs, vajina, penis, ağız ve boğaz kanserine bağlıdır. Kansere neden olan HPV tipleri “yüksek riskli tipler” olarak bilinir. HPV ile ilişkili kanser vakalarının çoğu iki yüksek riskli HPV tipinden kaynaklanır: tip 16 ve tip 18.
HPV ile enfekte olmak, bir kişinin genital siğiller veya kanser alacağı anlamına mı gelir?
Hayır. Çoğu insanda, bağışıklık sistemi çoğu yüksek riskli ve düşük riskli HPV enfeksiyonlarıyla savaşır ve bunları vücuttan temizler.
Bağışıklık sistemi HPV enfeksiyonuyla savaşmazsa ne olur?
Vücuttan temizlenmeyen enfeksiyonlara kalıcı enfeksiyonlar denir. Yüksek riskli HPV tipinde kalıcı bir enfeksiyon, hücrelerin anormal hale gelmesine neden olabilir ve kanser öncesi değişikliklere yol açabilir. Bunun gerçekleşmesi genellikle yıllar alır. Rahim ağzı kanseri taraması, serviksin anormal hücre değişikliği belirtilerini tespit edebilir ve erken tedaviye izin verir.
HPV enfeksiyonuna karşı korunmanın en iyi yolu nedir?
HPV ile enfeksiyonu önleyebilecek bir aşı mevcuttur. Aşı; kanser, kanser öncesi ve genital siğillerin en yaygın nedeni olan HPV tiplerine karşı korur.
HPV aşısı kime ve ne zaman yapılmalıdır?
Kadınlar ve erkeklere HPV aşısı bir program doğrultusunda yapılır. Aşı, en iyi sonucu kişi cinsel olarak aktif olmadan ve HPV'ye maruz kalmadan önce yapıldığında vermektedir ancak kişi cinsel olarak aktif hale geldikten sonra yapılırsa da HPV bulaş riskini azaltabilir. HPV aşısı için ideal yaş 11 veya 12'dir, ancak 9 yaşından başlayarak 26 yaşına kadar verilebilir. Ancak aşı üretici firma üst sınır olmadığını belirtmektedir. 9-14 yaşları için iki doz aşı önerilir. İkinci doz, ilk dozdan 6-12 ay sonra yapılmalıdır. 15 yaşından 26 yaşına kadar olanlara üç aşı önerilmektedir.
Çocuğuma HPV aşısının tüm dozlarını zamanında yapılmazsa ne olur?
Çocuğunuza önerilen tüm dozlar yapılmadıysa, “baştan başlanmasına” gerek yoktur. Aralarındaki süre tavsiye edilenden daha uzun olsa bile, bir sonraki doz yapılabilir. Bu, 26 yaşına kadar önerilen dozları tamamlamadıysanız sizin için de geçerlidir.
HPV aşısı ne kadar etkilidir?
Çalışmalar, cinsel olarak aktif olmadan önce tüm HPV aşısını yaptırmanın, HPV ile ilişkili belirli kanser türlerini alma riskinizi % 99'a kadar azaltabileceğini göstermektedir. Eğer cinsel olarak aktifseniz, zaten bir veya daha fazla HPV türü ile enfekte olmuş olabilirsiniz, ancak 26 yaşından küçükseniz hala aşılama yapılabilir. Aşı, enfekte olmadığınız ve aşının kapsamında olan diğer HPV tiplerine karşı korunmanıza yardımcı olabilir.
HPV aşısı herhangi bir yan etkiye neden oluyor mu?
Aşı çıktığından beri milyonlarca insan HPV'ye karşı aşılandı. Aşıya karşı ciddi yan etkiler veya reaksiyonlar bildirilmemiştir. HPV aşısının en yaygın yan etkisi, aşının yapıldığı yerde ağrı ve kızarıklıktır.
HPV aşısı olduysam hala düzenli rahim ağzı kanseri taramasına ihtiyacım var mı?
Evet. HPV aşısı, HPV enfeksiyonunun önlenmesine yardımcı olur. Daha önce meydana gelen HPV enfeksiyonu için bir tedavi değildir. Aşılanan kadınların hala yaş grupları ve sağlık öyküleri için önerildiği gibi düzenli rahim ağzı kanseri taraması yapmaları gerekmektedir.
HPV aşısına ek olarak, kendimi HPV enfeksiyonuna karşı nasıl koruyabilirim?
HPV aşısı olsanız bile, kendinizi HPV ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korumak için başka adımlar atmanız önemlidir:
- Cinsel partner sayınızı sınırlayın. Yaşamınız boyunca ne kadar çok cinsel partneriniz varsa, enfeksiyon riskiniz o kadar artar.
- Vajinal, anal veya oral seks yaparken enfeksiyon riskinizi azaltmak için erkek veya kadın prezervatifi kullanın. Ancak prezervatiflerin cildin sadece küçük bir yüzdesini kapsadığını ve HPV enfeksiyonuna karşı tamamen koruma sağlamadığını unutmayın. HPV, prezervatifle kaplanmayan enfekte bölgelere dokunarak kişiden kişiye geçebilir. Bu bölgeler genital veya anal bölgelerdeki cildi içerebilir.