Kombine doğum kontrol hapları, diğer adıyla oral kontraseptifler östrojen ve progesteron içeren haplardır. Kombine doğum kontrol hapları yumurtalıklarının yumurtlamasını engeller. Aynı zamanda rahim ağzı mukusunda ve rahim iç tabakasında(endometrium) değişiklikler yaratarak spermin yumurta ile birleşmesini de engeller.

 

Farklı kombine doğum kontrol hapları farklı dozlarda östrojen ve progesteron içerir. Devamlı-doz veya uzatılmış döngü hapları yılda gördüğünüz adet sayısını azaltır. Kombine doğum kontrol hapı kullanmak istiyorsanız, biz hangi çeşit doğum kontrol hapının size daha uygun olduğunu seçmenize yardımcı olabiliriz.

 

Doğum Kontrol Hapları Neden Kullanılır?

Kombine doğum kontrol hapları kontrasepsiyonun güvenilir ve kolay geri dönüşümlü biçimidir. İlaç kullanımını bırakmayı takiben doğurganlık hızlıca geri döner.

Doğum kontrolü haricinde faydaları ise ;

• Yumurtalık ve rahim kanseri, dış gebelik, yumurtalık kisti, iyi huylu meme hastalıkları riskinin azalması
• Sivilcelerde iyileşme
• Adet sönemi sancılarında azalma (dismenore)
• Polikistik over sendromu sebebi ile üretilen androjen miktarında azalma
• Rahim miyomlarından ve diğer sebeplerden kaynaklanan aşırı kanamayı azaltma ve demir eksikliği anemisi riskini azaltma
• Adet öncesi sendromunda rahatlama (PMS)
• Daha kısa süren daha az kanamalı ve zamanı daha tahmin edilebilir adet dönemleri ve bazı hap çeşitlerinde yılda görülen adet sayısında azalma
• Adet dönüsünün daha iyi kontrolü ve menopoza yaklaşmış hastalarda sıcak basmalarında azalma

 

 

Kombine doğum kontrol hapları farklı miktarlarda aktif ve inaktif haplardan oluşur. Bunlar;

• Klasik paket: En çok kullanılan doğum kontrol hapı türü 21 aktif 7 inaktif haptan oluşan pakettir. 24 aktif 4 inaktif hap (daha kısa hap içermeyen süre olarak bilinir ) içeren paketler de mevcuttur.

 

Devamlı doz ve uzamış döngü hapları adet kanamasını azaltmak dışında bazı durumlarda ek faydalar da sağlayabilir.

• Myomlara bağlı fazla kanamanın önlenmesi ve tedavisi
• Adet dönemi kramplarında azalma
• Adet dönemi ile ilişkili bazı durumlarda azalma, nöbet geçirmek vb.
• Endometriozis (çikolata kisti) hastalığına bağlı ağrılarda azalma

 

Kombine doğum kontrol hapları herkese uygun değildir. Aşağıdaki durumlardan birine sahipseniz başka bir doğum kontrol yöntemi önerebiliriz.

• Emzirmenin ilk aylarında
• 35 yaşından büyük ve sigara içenlerde
• Kötü kontrollü yüksek tansiyon hastalığında
• Derin ven trombozu veya pulmoner emboli öyküsü varsa veya aktif olarak geçiriyorsa
• İnme veya kalp hastalığı öyküsü varsa
• Meme kanseri öyküsü varsa
• Auralı migren varsa
• Şeker hastalığı ilişkili komplikasyonu varsa ( nefropati, retinopati, nöropati gibi)
• Karaciğer hastalığı varsa
• Açıklanmamış uterin kanama şikayeti varsa
• Majör cerrahi geçirme ve uzun süre yatak istirahati söz konusu ise

 

 

Doğum Kontrol Haplarının Riskleri

Kullanmaya başlamanın ilk yılında 100 kadından yaklaşık 9’u kombine doğum kontrol hapı kullanımında gebe kalmaktadır. Doğru kullanım ile gebe kalma oranı yılda 100 kişide 1’den azdır.

Gebeliğin erken evrelerinde doğum kontrol hapı kullanmak doğum defekti riskini artırmaz ancak gebelikten şüphelendiğiniz anda ilacı bırakmak en iyisidir.

Kombine doğum kontrol haplarının bazı yan etkileri;

• Ara kanama veya lekelenme- devamlı doz veya uzamış siklus haplarında daha sık
• Memelerde hassasiyet
• Kan basıncında artma
• Baş ağrısı
• Bulantı
• Şişkinlik

Bazı yan etkiler – bulantı, baş ağrısı, memede hassasiyet ve ara kanama gibi- devamlı kullanımla azalabilir.

Kombine doğum kontrol hapları bazı hastalıkların riskini artırır. Bunlardan bazıları;

• Bacaklarda pıhtı oluşumu
• Kalp krizi ve inme, özellikle sigara içenlerde
• Karaciğer hastalıkları
• Safra kesesi hastalıkları

 

Kombine doğum kontrol hapı alırken aşağıdakilerden biri gerçekleşirse mutlaka doktorunuza danışınız.

• Karın ağrısı
• Memede kitle
• Göğüs ağrısı
• Depresyon
• Konuşma güçlüğü
• Göz problemleri, bulanık görme çift görme veya görme kaybı gibi
• Yeni veya kötüleşen baş ağrısı
• Bayılma
• Sarılık
• Nöbet geçirme
• Ağır alerjik döküntü
• Ağır bacak ağrısı veya bacakta şişme
• Ani mod değişimleri
• İki adet gecikmesi veya gebelik bulguları

 

Nasıl Başlarım?

Doktorunuza doğum kontrol hapı kullanmak istediğinizi belirtmelisiniz. Doktorunuz kan basıncınızı, kilonuzu kontrol edip, tıbbi geçmişinizi ve kullandığınız ilaçları sorgulayacaktır.

Doktorunuz aynı zamanda endişe ve beklentilerinizi sorgulayacak ve size ona göre bir doğum kontrol hapı önerecektir. Doktorunuz genellikle gebeliği önleyen, gebeliği önleme dışında faydaları olan ve yan etkileri en az olan en düşük doz hormonu içeren hapları önerir.

Kombine doğum kontrol haplarında östrojen dozu 10 mikrogram (mcg) etinil estradiol kadar düşük olabilse de çoğunlukla haplar 35 mcg içerir. Düşük doz haplar daha çok ara kanamaya sebep olabilmektedir.

Kombine doğum kontrol hapları hormonun dozunun aynı veya farklı olmasına göre kategorize edilir.

• Her aktif hap aynı miktarda östrojen ve progesteron içerir.
• Aktif haplar östrojen ve progesteronun iki kombinasyonunu içerir.
• Aktif haplar üç östrojen progesteron kombinasyonu içerir. Bazı tiplerinde progesteron miktarı artar; bazılarında progesteron sabit iken östrojen artar.

 

 

Ne Bekleyebilirsiniz?

Kombine doğum kontrol hapı kullanmaya başlamak için;

• Doktorunuza başlama tarihi açısından danışın. Hızlı başlama metodunu kullanacaksanız paketteki ilk hapı hemen alabilirsiniz. Pazar günü başlama metodunu kullanacaksanız, adetinizin başlaması sonrası ilk pazar günü ilk hapınızı alınız. Her iki yöntemde de ilk 7 gün ek bir doğum kontrol yöntemi kullanmanız gerekir. İlk gün başlama metodunda ilk hapı adetinizin ilk günü alırsınız. Bu yöntemde ek doğum kontrol yöntemine gerek yoktur.
• Düzenli kullanmak için bir saat belirleyin. Bir rutin oluşturmak hap unutmanızı engeller ve hapı her gün aynı saatte almanızı sağlar. Mesela sabah dişinizi fırçalarken almayı deneyebilirsiniz ya da gece yatağın başına koyabilirsiniz.
• Doktorunuzun talimatlarını takip edin. Doğum kontrol hapları sadece düzgün kullanıldığında işe yarar. Mutlaka doktorunuzun talimatlarını anladığınıza emin olun. Konvensiyonel doğum kontrol hapı kullanıyorsanız ve düzenli adet görmek istiyorsanız tüm haplarınız (aktif ve inaktif) bir pakette olacaktır ve paketiniz bittiği günün ertesi günü yeni pakete başlamanız gerekir.
• Unutulan haplara dikkat edin. Bir aktif hap unutursanız, hatırlar hatırlamaz alın- aynı gün iki aktif hap almanız gerekse bile. Paketin geri kalanına her zamanki gibi devam edin. 12 saatten uzun süre unuttuysanız mutlaka 7 gün boyunca ek korunma yöntemi kullanın. Birden daha fazla aktif hap kullanmayı unuttuysanız, unuttuğunuz son hapı hemen alın. Paketin geri kalanını her zamanki gibi almaya devam edin. 7 gün boyunca ek korunma yöntemi kullanın ve korunmasız ilişkiye girdiyseniz acil kontrasepsiyon için dotorunuza danışın.
• Paketler arasında ara vermeyin. Her zaman bir sonraki paketiniz kullanmakta olduğunuz paket bittiğinde hazır olsun. Piyasada 3 kutuluk paketler satılmaktadır. Doktorunuza sorup, bilgi alabilirsiniz.

Hapınızı aldıktan sonra iki saat içinde kusarsanız veya iki veya daha fazla gün fazla miktarda kusma ve ishal şikayetiniz olursa bir hap içmeyi unutmuşsunuz gibi davranın!