Endometriozis=Çikolata Kisti

Fizik muayene ve ultrason endometriozisin (Çikolata kisti) tanımlanmasına yardımcı olabilirken, hastalığı kesin olarak teşhis etmenin tek yolu laparoskopidir.

Laporsokopi kapalı ameliyat demektir. İsterseniz web sitemde laparoskopi ile ilgili hasta bilgilendirme yazısını okuyabilirsiniz.

Endometriozis, uterusun en iç tabakası olan dokunun, vücudun başka yerlerinde büyüyerek lezyonlar meydana getirmesiyle ortaya çıkan durumdur. Bu dokunun başka yerlerde bulunması şiddetli ağrı, rahatsızlık, kanama ve kısırlığa neden olabilir.  Endometriyal doku hormonlara cevap verir ve normal mensturasyon döngüsünde rahim içindeki endometriyal dokular dışarı atılırken bu başka yerlerde yerleşmiş olan endometriyal odaklar da hormonlardan etkileneceği için kramp ve kanamaya neden olabilir.

Endometriozis lezyonlarının hepsinin ultrason gibi invazif olmayan görüntüleme tekniklerini kullanarak tespit edilmesi zor veya çoğu zaman imkansızdır, bu nedenle doktorların tanı koymak için laparoskopi yapmaları gerekir. Laparoskopi, cerrahın kişinin karnında küçük kesileri takiben karın içini görmek için kamera ile bu kesilerden içeri girilerek yapılan ameliyat yöntemidir. Endometriozis lezyonlarının aramasını ve mümkünse cerrahi aletlerle çıkarılmasını sağlar. 

👉 VİDEOYU İZLEMEK İÇİN TIKLA

Bu makalede, endometriozis için laparoskopi ve işlemden önce, sırasında ve sonrasında neler olabileceği hakkında daha fazla bilgi edinmeniz amaçlanmıştır.

 

 

Laparoskopi için hasta nasıl hazırlanır?

Doktorunuz, ameliyata nasıl hazırlanacağınız konusunda size özel bilgiler verecektir.

Bunlar şunları içerebilir:

• Hastaneye yatış sürecinde hastaya yardımcı olacak bir refakatçi sağlanması,
• Ameliyattan önce en az 8 saat boyunca bir şey yiyip içmekten kaçınılması
• Ameliyat öncesi ve sonrasında sigara içilmemesi
• Doktor kararına göre bazı ilaçların ameliyat günü alınmaması.

Bazen doktorunuz, enfeksiyonları önlemeye yardımcı olmak için ameliyattan önceki gece veya gün duşta özel bir sabun kullanmanızı veya başka bir yöntemle karnınızı temizlemenizi önerebilir. Bir kişi ameliyattan sonra en azından 48 saat duş alamaz veya banyo yapamaz, bu nedenle hastaneye gitmeden önce duş almak isteyebilirsiniz. Doktorlar ayrıca bağırsakları ameliyattan önce boşaltmak için ilaç almanızı da içeren bir bağırsak hazırlığı isteyebilirler. Bağırsak hazırlığı ameliyat hazırlığının hoş olmayan bir parçası olabilir, ancak doktorun eğer varsa endometriozis lezyonlarını gastrointestinal sistemden güvenli bir şekilde çıkarmasına yardımcı olur.

 

Prosedür sırasında neler beklenir?

Hemşire veya başka bir sağlık çalışanı size hastane kıyafeti ve kompresyon çorapları verecektir. Bu sıkı çoraplar derin ven trombozunun (kanda pıhtılaşma) önlenmesine yardımcı olurlar. Hemşire, kişiye anestezi uzmanının daha sonra anesteziyi uygulamak için kullanacağı damar yolunu açar.

Doktor ve hemşire, herhangi bir sorunuz varsa cevaplamak ve prosedürün risklerini ve faydalarını anlatmak için ameliyattan önce sizinle görüşecektir. Cerrahlar genel anestezi kullanarak laparoskopi yaparlar, yani birey tamamen uykuda ve prosedürden habersizdir. Bir anestezi uzmanı size gerekli ilaçları verir ve tüm prosedür boyunca hastanın hayati belirtilerini takip eder. Cerrah yara izini en aza indirmek için biri göbek deliği olan 3-4 küçük kesi yapar sonrasında karnın karbondioksit gazı ile doldurulmasını sağlayan bir alet yerleştirir. Karnı gazla şişirmek, cerrahın pelvik organları görmesine yardımcı olur.

Operasyonun devamında gerekirse, olası endometriozis alanlarını tanımlamak ve biyopsi veya tedavi için örnekleri çıkarmak için daha fazla kesi yapılabilir ve aletler yerleştirilebilir. Ameliyattan sonra cerrahlar aletleri çıkarır ve dikiş ile kesileri kapatır. Daha sonra bu kesileri bandaj veya diğer pansumanlarla kaplayacaklardır. Cerrahi yaklaşımlardaki yenilikler, doktorların prosedürü gerçekleştirmek için ameliyat robotu kullanabileceğini gündeme getirmektedir.

 

İyileşme Süreci

İşlemden sonra ilk etapta hemşireler, kişiyi yaşamsal belirtileri gözlemleyecekleri ve ağrı seviyelerini yönetecekleri uyandırma- derlenme odasına yönlendireceklerdir. Genel anestezi sonrasında kişinin uyanması biraz zaman alabilir. Bu süre içinde uyandırma- derlenme odasında birkaç saat kalabilirler.

Genellikle, hasta endometriozis için laparoskopiden sonra özellikle de sadece bir tanı prosedürü olarak yapılmışsa hastanede uzun süre yatmamaktadır. Bununla birlikte, hastanın hastanede kalmasını gerektirebilecek bazı durumlar vardır, örneğin endometriozis genişse ve cerrah tüm lezyonları çıkarmışsa. Doktorunuz ameliyattan sonra almak için ağrı kesici ilaçlar reçete edebilir. Hasta, fıtık gelişme olasılığını azaltmak için iyileşmenin ilk birkaç haftası boyunca ağır nesneleri kaldırmaktan, itmekten veya çekmekten kaçınmalıdır. İyileşme süresi kişilere göre değişir, ancak herhangi bir komplikasyon yoksa, çoğu insan bir hafta içinde düzenli faaliyetlerine dönebilir. Hastanın laparoskopiden sonraki ilk dönemi normalden daha ağır ve daha acı verici olabilir. Bunu göz önünde bulundurarak iyileşme sürecinizi organize etmelisiniz.

 

Hastanın laparoskopiden sonraki iyileşme sürecini daha rahat hale getirmenin birçok yolu vardır.

Bunlar:

• Güvenli bir şekilde eve götürülüp günün geri kalanında kendisine yardımcı olunması
• Eve giderken yaralar üzerindeki baskıyı azaltmak için emniyet kemeri ve karın arasına bir yastık veya kazak yerleştirmek.
• Anestezi genellikle mide bulantısı ve kusmaya neden olduğundan, evde yatağın yanında bir torba veya kap ile hazırlık yapılması
• Sıkışmış karbondioksit nedeniyle gaz ağrısını hafifletmek için nane çayı tüketilmesi. Gaz, karın ve omuzda ağrıya neden olabilir ve vücudu terk etmesi birkaç gün veya hafta sürebilir.
• Gazı boşaltmaya yardımcı olmak için prosedürü takip eden günlerde yavaş, hafif yürüyüşlere çıkılması
• Ameliyattan sonraki ilk birkaç gün içinde hafif kanama olabileceğinden hijyenik ped kullanılması. İ
• Hastalar iyileşme döneminde tampon kullanmamalı veya vajinaya herhangi bir şey sokmamalıdır.
• İyileşme süreci için işten ve okuldan izin veya rapor alınmalı.
• Kapsamlı cerrahi vakalarında, bazı hastalar başlangıçta yarı zamanlı çalışmayı veya mümkünse 1-2 hafta boyunca evden çalışmayı daha rahat bulmaktadır, imkanınız varsa bunu da düşünebilirsiniz.

Laparoskopiden sonra duygusallaşmak yaygındır. Anesteziden uyanırken, bazı hastalar ağlayabilir veya garip hissedebilir. Endometriozis tanısı alması bazen semptomların ortaya çıkışından 10 yıl sonraya kadar dahi uzayabilir, cerrahi sonrası kesin tanı almış olmak da hastanın duygusal olarak etkilenmesine neden olabilir.

 

Laparoskopi için kimler adaydır?

Bir kişi endometriozis benzeri semptomları ilk kez belirttiğinde, doktorlar genellikle ilk seçenek olarak laparoskopi önermezler, çünkü insizyonlar küçük olmasına rağmen laparoskopi invaziv bir prosedürdür ve bazı riskleri beraberinde getirmektedir. Genellikle diğer ihtimalleri ekarte etmek için önce diğer non-invaziv prosedürleri deneyeceklerdir. Örneğin, pelvik ağrıya neden olabilecek yumurtalık kistlerini veya fibroidleri aramak için ultrason gibi görüntüleme taramaları kullanabilirler. Transvajinal ultrason kullanarak endometriozisi tespit edilebilir. Bu genellikle endometrioma olarak bilinen büyük endometriotik kistler varsa mümkündür.

Doktorlar, bir kişinin endometriozisi olduğunu düşündüklerinde doğum kontrol hapları veya bir takım hormonal ilaçlar reçete edebilir. Endometriozis hastaları genellikle bu ilaçları alırlarsa semptomlarının iyileştiğini fark ederler. Bununla birlikte, endometriozis hormonal tedavide bile semptomlara neden olmaya devam edebilir. Herkes hormon tedavisine uygun değildir. Örneğin, bazı hastalar inme riskini artırabileceğinden östrojen içeren ilaçları kullanamazlar.

 

Laparoskopi gerektirebilecek endometriozis belirtileri şunlardır:

• Anormal rahim kanaması
• Kısırlık
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Kronik kasık ağrısı
• İdrara çıkma problemleri
• Bağırsak hareketleri sırasında ağrı

Bazen endometriozis tanısını doğrulamak için laparoskopi yapılabilir, prosedür sırasında semptomları azaltabilecek bazı lezyonlar çıkarılabilir. Bu nedenle endometriozis için kesin bir tedavi olmamakla birlikte, laparoskopi genellikle durumu kesin olarak teşhis etmeye ve bazı hastalarda da tedaviye yardımcıdır.

 

Riskler ve komplikasyonlar

Herhangi bir invaziv işlem beraberinde bazı riskler taşır. Doktor bunları işlemden önce hastaya anlatmalıdır. En ciddi potansiyel yan etkilerden biri, özellikle bağırsakta endometriozis lezyonları varsa, bu lezyonlara müdahale ederken bağırsakta yaralanma gerçekleşmesi durumudur. Bu nedenle, eğer bağırsaklarda da lezyon varsa genel cerrahi uzmanı ameliyata dahil olmalıdır.

 

 

Diğer potansiyel komplikasyonlar şunları içerir:

• Mesane yaralanmaları
• Pelvik bölgede yaralanmalar
• Enfeksiyon
• Endometriozis skarında hastalığın nüks etmesi
• Kanama

İdeal olarak, cerrah ameliyat sırasında endometriozis lezyonlarını çıkarırsa, hasta daha az semptom yaşayacaktır. Bununla birlikte, bazı hastalarda lezyonları çıkarmak için, özellikle de lezyonlar genişse, birden fazla laparoskopiye ihtiyaç duyulabilir.

 

Kadınların yaklaşık yüzde 40 ila 80'i ameliyattan sonraki 2 yıl içinde ne yazık ki tekrar ağrı hissediyorlar. Birçok hastada, laparoskopiyi takiben endometriozisi kontrol etmeye yardımcı olması için hormonal tedaviler vb. ilaç tedavisi kullanılmaktadır. Hasta, ağrı ve diğer semptomları azaltmak için diğer seçenekler hakkında doktoruyla konuşmalıdır.