Premenstrüel Sendrom genellikle adetten önceki dönemde, fiziksel ve davranışsal semptomlarla karekterize bir hastalıktır.  Sık görülen belirtiler arasında; kızgınlık, sinirlilik, depresyon ve gerginlik yer alır. Bu belirtiler hastanın günlük aktivitelerini yapmasını engelleyecek kadar şiddetli olmaktadır.

Hafif düzeyde MPS sıktır. Düzenli adet gören kadınları %75’inde görülür. Bu hastalık tüm sosyoekonomik, kültürel ve etnik kökendeki kadınlarda izlenebilmektedir.

Kadınların adet dönemi boyunca olan hormonal değişiklikleri vücuttaki tüm dokuları etkiler.

 

Yukarıdaki grafikte de görüldüğü üzere; hormonlar özellikle Estrojen ve Progesteronda ciddi dalgalanmalar olur. Bu hormonlardaki iniş çıkışlar beyinde bir kimyasalları uyarmaktadır. Özellikle bunlardan seratonin; duygu durumu çok ciddi etkilemektedir. Buna rağmen, bazı kadınların PMS olması, bazılarının ise olmamasının nedenini bilmiyoruz.

 

Premenstrüel sendromda sık görülen belirtiler

En sık görülen belirtiler arasında; halsizlik, karında şişkinlik, sinirlilik ve kaygı bozukluğu yer almaktadır. 

Diğerleri görülen belirtiler: 

• Üzüntü, umutsuzluk veya değersizlik hissi
• Gerginlik ve kaygılı veya tedirgin olmak
• Değişik duygu durumlarının eşlik ettiği şekilde sıklıkla ağlamaklı olmak
• Israrcı sinirlilik, kızgınlık, aile, arkadaş veya iş arkadaşları ile tartışmak
• Halsizlik, uykuya meğil, kendini enerjisiz hissetmek
• Genelde yapılan şeylere karşı ilgisizlik, isteksizlik
• Konsantrasyonda güçlük
• Kendisini yenilmiş, ezilmiş veya kontrolden çıkmış hissetmek
• İştah değişiklikleri (tıka basa-aşırı yemek ya da belli yiyeceklere karşı şiddetli arzu duymak)
• Fazla uyumak veya uyuyamamak
• Memelerde hassasiyet, baş ağrısı, eklem-kas ağrıları, kilo almak
• Ağlama atakları
• Cinsel istekte değişiklikler
• Ellerde ve ayaklarda şişme
• Ciltte problemler
• Bağırsak problemleri

PMS olan hastalarda; adet başlamasıyla beraber 4 gün içinde bu belirtiler dramatik bir şekilde kaybolur.

 

Premenstrüel sendromda tanı nasıl koyulur?

PMS tanısı için tek bir test yoktur. Belirtiler mutlaka adet öncesi dönemde olmalı (genelde adet başlamasından 5-7 gün önce ortaya çıkarlar) Ayrıca davranışsal belirtiler olduğu gibi, fiziksel belirtiler de olmalıdır.  Ayrıca hastalarda adetin 4 ila 12. ci günleri arası belirtileri olmamalıdır.

Kan testleri bu hastalığın tanısı için gerekli değildir. Ancak halsizlik için anemi ekarte edilebilir. Ayrıca troid testleri hipo-hipertroidi tespit edilebilir. Bunlar halsizlik yapabilen hastalıklardır.

Burada genellikle hastalardan 2 adet dönemi (ay) boyunca adet takvimi ve belirtilerini not etmelerini isteriz.

 

 

Premenstrüel sendromda tedavi nasıl yapılır?

• Klasik tedaviler:
  Düzenli egzersiz, rahatlatıcı teknikler (yoga, meditasyon, hipnoz, biyofeedback), vitamin (B6 vitamini) ve mineral destekleridir. Bu tedaviler bazı hastalarda işe yarar ve ciddi yan etkileri yoktur. Eğer hasta bunlardan fayda sağlamazsa; ikinci basamak tıbbi tedavi seçenekleri göz önünde bulundurulmalıdır.
• Selektif serotonin reuptake inhibitörleri:
  Bu ilaçlar aslında depresyon tedavisinde kullanılır ancak; Adet öncesi gerginlik sendromu tedavisinde ileri derecede etkindir. Hastaların %60-75’i tedaviden belirgin yarar sağlar. Ayrıca; adetin sadece 2. döneminde kullanılması yeterli olabilmektedir (hergün alınması zorunlu değildir). Ancak bu ilaçlarda cinsellikle ilgili yan etkiler olabilir. Özellikle orgasm olunmasını geciktirir. Eğer böyle bir şey olursa; ilacı değiştirmek veya düşük dozu kullanmak önerilebilir. Bu ilaçların yarar sağlaması için en az 2 ay (yani 2 adet dönemi) kullanılmalıdır. Ancak buna rağmen fayda görmeyen %15’lik grubunda alternatif bir tedaviye geçilmelidir.
• Doğum kontrol hapları:
  Bazı hastalarda çok işe yararken, bazıları bu hapların şikayetlerini artırdığını belirtmektedirler. 

 

Adet öncesi gerginlik sendromu olan hastalara beslenme önerileri

• Kompleks karbonhidrattan zengin beslenme. (tam dan yapılmış ekmek, makarna veya gevrekler tüketilmeli. Mercimek, fasülye, esmer pirinç gibi)
• Kalsiyum içeriği zengin yoğurt ve suda çözünen lifli sebzeler gibi brokoli, Brüksel lahanası, havuç tüketilebilir
• Yağ, tuz ve şeker azaltılmalı
• Kafein ve alkolden uzak durulmalı
• 6 öğün ve az az yenmeli