Sezaryen sonrası normal doğum mümkün müdür?

Eskiden sezaryenle doğum yapan kadınların sonraki gebelikleri sezaryenle sonlandırılmaktaydı. Günümüzde pek çok kadının sezaryen sonrası sağlıklı vajinal doğum yapabileceği anlaşılmaktadır.

Sezaryen sonrası normal doğum isteyen bir kadın öncelikle bunun için uygun bir aday olup olmadığının anlaşılması için değerlendirilecektir. Pek çok kadın sezaryen sonrası normal doğumu başarabilmektedir. Ancak bunu deneyen bir kadın doğum sırasında mutlaka yakından izlenmeli, komplikasyon gelişmesi durumunda hemen sezaryene alınmalıdır.

 

 

Sezaryen sonrası normal doğumun riskleri nelerdir?

İri bebek, 35 yaşından büyük anne ve annenin kilosunun 90’ın üzerinde olması gibi bazı faktörler SSVD başarısını düşürmektedir.  Rahimde yırtılma, SSVD’un başlıca riskidir. Önceki sezaryende yapılan insizyonun tipi SSVD kararını etkileyen önemli bir faktördür.

Bir kadının SSVD girişiminde bulunup bulunmayacağını belirleyen faktörler şunlardır:

• Doktor SSVD denemiş diğer hastalarında komplikasyon yaşadıysa, SSVD konusunda çekimser ve isteksiz davranabilir. SSVD yapmak isteyen kadınlar, hekim seçiminde bunu göz önünde bulundurmalıdırlar. Doktorlarıyla bu konuyu görüşmelidirler.
• Uluslararası kılavuzlar SSVD için bir doğum uzmanı, anestezi uzmanı ve kadın tüm aktif doğum fazında 24 saat ihtiyaç halinde acil sezaryen yapma imkanı olan bir merkez gerektiğini belirtmektedir. Akademik merkezler ve büyük hastaneler genellikle bu tür hizmetlere sahiptir. Ancak, daha küçük hastaneler bu haklı gereklilikleri sağlayamayabilir. Yani SSVD deneme kararında hastane de belirleyici bir faktördür.
• Önceki doğumun sezaryen ile sonuçlanma nedeni sonraki gebelikte de tekrarlanıyorsa (örneğin, çok küçük maternal pelvik boyutlar), SSVD denemek tavsiye edilemez. Bu hem anne hem de bebek için tehlikeli olabilir.
• Bazı kadınlar önceki sezaryen doğumundaki uterus kesisi enine doğru bir kesi olmadığı için SSVD’a uygun olmayabilirler. Önceki uterus insizyonunun, uterusun üst kas bileşenini içerdiği durumlarda vajinal doğum girişiminde bulunmak uterus skar ayrımı ve buna bağlı artan fetal ve maternal ölüm için daha büyük bir riskle ilişkilidir
• Kadınlara, önceki sezaryeni takiben vajinal doğum denemenin riskleri konusunda bilgi verilmelidir. Rahim yırtılması, uterus insizyonunun enine kesi ile yapıldığı sezaryenlerden sonraki vajinal doğumlarda düşük oranda gözlenen bir komplikasyon olsa da hastaya bu konuda bilgilendirme yapılması önemlidir.
• SSVD deneyen kadınlar doğum sırasında yakından izlenmelidir. Uterus rüptürünü belirtilerini tespit etmek zor olabilmektedir. Fetal kalp hızında hızlı bir değişiklik veya zaman zaman kasılma kaybı tespit etmek uterus rüptürünün ilk belirtileri olabilir.

Sezaryen sonrası vajinal doğum deneme kararı ciddi bir karardır ve hasta-doktor arasında bu seçeneğin tam olarak tartışılmasından sonra verilmelidir. Doktor, kadının önceki doğumları (hem vajinal hem de sezaryen) ile ilgili tıbbi bilgiler ışığında SSVD denenmesi durumunda uterus rüptürü riskini öngörmeye çalışacaktır.

 

Sezaryen Doğumdan Sonra Vajinal Olarak Doğum Yapma Şansım Nedir?

Her kadının hamileliği benzersiz olmasına ve sezaryen sonrası vajinal doğum için başarıyı öngörecek kesin bir faktör olmamasına karşın, bazı faktörler kimin başarılı olacağını tahmin etmeye yardımcı olabilir.

• 90 kilodan fazla olan kadınlarda daha az başarılıdır.
• 35 yaşın üzerindeki kadınların sezaryen doğum oranları daha yüksektir ve 40 yaşın üzerindeki kadınlarda tekrar sezaryen ihtiyacı riski 3 kat daha fazladır.
• Bebeğin doğum ağırlığı arttıkça başarı olasılığı azalır.
• Bir önceki sezaryenini uzun bir ikinci doğum aşamasından sonra (yani, serviks tamamen dilate olduktan sonraki doğum kısmı) yaşamış olan kadınlarda daha sonra vajinal yolla doğum olasılığı düşüktür
• Önceki sezaryen doğumunun nedeni karar vermede yardımcı olabilir. Doktor önceki sezaryenin nedenlerini gözden geçirmelidir.
• Başarılı SSVD olasılığı daha yüksek olan kadınlar arasında, makat pozisyon veya plasenta previa nedeniyle sezaryen geçirmiş gebeler; daha önce SSVD yapmış olan gebeler vardır.

 

Faydaları Nelerdir?

SSVD, kadını büyük bir karın ameliyatından ve kanama ve enfeksiyon gibi ameliyat risklerinden kurtarır. SSVD ayrıca sezaryene göre hastanede daha kısa süre kalınması ve daha kolay iyileşme anlamına gelir.

Uterin Rüptür Nedir?

Uterus rüptürü rahimde yırtılma olmasıdır. Nadir ve hem anne hem de fetus için hayatı tehdit eden çok ciddi bir tıbbi durumdur.

 

 

SSVD Sırasında Uterus Rüptürü Riski Nedir?

Son 20 yılda çalışmalar, daha önce (low-transvers kesi ile) sezaryen ile doğum yapmış kadınların

sezaryen nedenine de bağlı olarak, güvenli bir şekilde SSVD’u tamamlayabileceğini göstermiştir.

Öncesinde rahim üzerinde daha önce dikey kesi ile ameliyat geçmişi olan kadınlar için aynı şey söylenemez. Geçmişte birden fazla sezaryen doğum öyküsü olan (low-transvers kesi ile de olsa) kadınlarda uterus rüptürü riski hafifçe artar. Bu risk, kadının üç veya daha fazla sezaryen doğum öyküsü olan kadınlarda belirgin oranda artmaktadır. Dikey uterus insizyonu ile ameliyat öyküsü olan kadınların yaklaşık % 10'unda uterus rüptürü görülmektedir.

Bazı durumlarda, uterus doğum başlamadan önce yırtılabilir. Doğum, rüptür oluşumundan hemen sonra yaptırılsa bile rüptür fetüs için ölümcül olabilir

 

Prostaglandin ajanları (servikal olgunlaşma için kullanılır) ile doğumun indüksiyonu(başlatılması) tavsiye edilmez, çünkü bu ajanlar uterus rüptürü riskinde artış ile ilişkilendirilmiştir. Serviks dilatasyonunu takiben düşük dozda oksitosin kullanılarak doğum indüksiyonunda ise riskte artış gösterilmemiştir.

 

Uterus Rüptürü Nasıl Teşhis Edilir?

Uterus rüptürünün teşhisi zor olabilir. Rüptür belirtileri şunları içerir:

• Ani başlangıçlı şiddetli karın ağrısı,
• Vajinal muayene ile belirlenen fetal seviyenin kaybı, muayenede belirlenen fetal kısmın (genellikle baş) yukarı doğru çıkması.
• Artmış vajinal kanama
• Olumsuz fetal kalp atış hızı değişikliği.

Uterin rüptürü durumunda bebek acil sezaryenle doğurtulur.

 

Uterus rüptürünün komplikasyonları nelerdir?

Uterus rüptürü ortaya çıkarsa, ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Bunlar:

• Hipoksik iskemik ensefalopati (bebekte oksijen eksikliğinden kaynaklanan beyin hasarı),
• Rahim iç tabakasının enfeksiyonu (endometrit),
• Transfüzyon gerektirecek düzeyde aşırı kan kaybı,
• Histerektomi (rahmin cerrahi olarak çıkarılması) ihtiyacı duyulması,
• Anne ve / veya fetal ölüm.

 

Sezaryendeki Uterin Kesi Türleri Nelerdir?

Sezaryen olan kadınlarda, rahim üzerinde yapılan kesi tipine ve önceki sezaryen nedenine bağlı olarak sonraki gebeliklerde vajinal doğum genellikle mümkündür. Bu bilgilere önceki sezaryenin tıbbi kayıtlarından ulaşılabilir.

Rahim üzerine uygulanan kesiler için kullanılan genel tıbbi terim histerotomidir.

 

 

Üç tip uterus insizyonu vardır.

1. Rahim duvarının kalın üst kısmından derin bir dikey insizyonun yapıldığı klasik insizyon;

Günümüzde nadiren kullanılmasına rağmen, fetusun alışılmadık bir konumda olduğu ikizler veya prematüre bebeklerde ve plasenta previa olması durumunda bu kesi zaman zaman gerekli olabilir.

Bu tip insizyon sonrasındaki hamileliklerde ve SSVD denemelerinde uterus rüptürü olasılığı daha yüksektir. SSVD denenmemelidir.

2. Klasik insizyona benzeyen alt segment dikey insizyon; Uterin duvarın daha alt kısmında yapılan dikey insizyondur.  Bazı çalışmalar alt segment dikey insizyon sonrası uterus rüptürü riskinin klasik insizyona göre daha az olduğunu göstermiştir. Yine de, bu tip insizyon sonrasında SSVD yerine sezaryen ile doğum tercih edilir.

3. Alt segment transvers kesi; rahim duvarının daha ince olduğu alt kısmında yapılan enine kesidir.

Bu bölgede genellikle daha az kanama olur. Günümüzde en çok kullanılan kesi tipidir.

Bu insizyonun kullanıldığı çoğu sezaryen sonrasında, SSVD denenebilir. Ancak yine de hem annenin hem de fetüsün yakından izlenmesi zorunludur.

Ciltteki ilk insizyonun yönü (yukarı ve aşağı veya yan yana) rahim içinde yapılan kesi yönü ile aynı olmak zorunda değildir.

 

SSVD yapan bir kadının prognozu nedir?

Aşağıdaki şartları sağlayan pek çok kadın sezaryen sonrası vajinal doğumu başarıyla tamamlayabilmektedir;

• Alt segment transvers insizyonla gerçekleştirilmiş sezaryen öyküsü,
• Acil sezaryen imkanı olan bi hastanede takip altında olma,
• Uterus rüptürü açısından düşük risk grubunda olma.

 

Sezaryen Sonrası Vajinal Doğumun Tarihi Nedir?

1916'da Dr. E. B. Cragin, New York Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Derneği'ne,

‘‘bir kere sezaryen ise, her zaman sezaryen’’ tavsiyesinde bulundu. Gelecek 60 yıl boyunca, doğum uzmanlarının çoğu hastalarına bu tavsiyeye uyarak sezaryen doğum yaptırdı. Bunun, daha önce sezaryen ile doğum geçirmiş olan kadınlar için en güvenli yöntem olduğuna inanılıyordu.

Sezaryen doğum, iki kesi içeren majör bir abdominal ameliyattır. İlk kesi cilt ve karın duvarına yapılmaktadır, ikincisi bebeği almak için rahim duvarına yapılmaktadır. Bazen anne veya bebeğin güvenliğini sağlamak için gerekli olsa da sezaryen ile doğum anne veya doktor tarafından hafife alınacak bir operasyon değildir. Daha önce sezaryen geçirmiş olan birçok kadının sonraki doğumu vajinal yolla yapma isteği mevcuttur. 1988'e kadar tüm bebeklerin dörtte biri sezaryen ile doğurtuldu. Annenin önceden sezaryen doğum öyküsü varsa sonraki gebelikteki çok az bebek vajinal yolla doğurtuldu. Sezaryen doğum oranındaki artışı kontrol altına almak için, hem ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) hem de Amerikan Kadın Doğum Uzmanları ve Jinekologlar Birliği (ACOG) doktorları, daha önce sezaryen doğum geçiren kadınları vajinal yolla doğurtulması için doktorları teşvik etti.

 

Peki Bu Doğum Denemesi Güvenli midir?

Sezaryenden sonra vajinal doğum yapmak çoğu kadın için güvenli bir seçim olabilir. Bunun sizin için doğru olup olmadığı, neden daha önce sezaryen olduğunuz ve kaç kez sezaryen ile doğum geçirdiğiniz de dahil olmak üzere birkaç şeye bağlıdır. Doktorunuzla riskiniz hakkında konuşabilirsiniz. SSVD’u seçen bir kadın yakından izlenir. Herhangi bir doğumda olduğu gibi, anne veya bebek sıkıntı belirtileri gösterirse, acil sezaryen yapılır.