Doğum; heyecan ve sevinçten, korku ve endişeye kadar güçlü duyguların oluşmasını tetikleyebilir. Ama aynı zamanda beklemeyeceğiniz Depresyon gibi bir şeyle de sonuçlanabilir. Çoğu yeni anne doğum sonrası bebek hüznü yaşarlar, bunlar genellikle ruh hali değişimleri, ağlama atakları, kaygı ve uyku güçlüğü içerir. Bu bebek hüznü genellikle doğumdan sonraki ilk iki ila üç gün içinde başlar ve iki haftaya kadar sürebilir.
Ancak bazı yeni anneler doğum sonrası depresyon olarak bilinen daha şiddetli, uzun süreli depresyon yaşarlar. Nadiren, doğum sonrası psikoz adı verilen aşırı bir ruh hali bozukluğu da doğumdan sonra gelişebilir. Doğum sonrası depresyon bir karakter kusuru veya bir zayıflık değildir. Bazen doğum yapmanın bir komplikasyonudur. Doğum sonrası depresyonunuz varsa, hızlı tedavi ile belirtilerinizi yönetmenize ve bebeğinizle bağ kurmanıza yardımcı olabilir.
Doğumdan sonra iki ila üç gün içinde başlayan ve iki haftaya kadar sürebilen Bebek Hüznü semptomları
- Ruh hali değişikliği
- Kaygı
- Üzüntü
- Sinirlilik
- Bunalmış hissetmek
- Ağlamak
- Konsantrasyon azalması
- İştah problemleri
- Uyku güçlüğü
Doğum sonrası depresyon: Doğum sonrası depresyon ilk başta Bebek Hüznü ile karıştırılabilir, ancak belirtiler ve semptomlar daha ağır ve daha uzun sürmektedir ve sonunda bebeğinize bakma ve diğer günlük görevleri yerine getirme ile ilgili problemler oluşabilir.
Semptomlar genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde gelişir, ancak hamilelik sırasında veya doğumdan bir yıl sonrasında da başlayabilir.
Doğum sonrası depresyon semptomları:
- Depresif ruh hali ve ağır ruh hali değişiklikleri
- Aşırı ağlama
- Bebekle bağ kurma zorluğu
- Aile ve arkadaşları görmezden gelme
- İştah kaybı ya da iştah artması
- Uykusuzluk veya çok uyuma
- Aşırı yorgunluk veya enerji kaybı
- Normalde keyif alınan aktivitelere karşı ilgisizlik
- İyi bir anne olamama korkusu
- Umutsuzluk
- Değersizlik, utanç, suçluluk veya değersizlik duyguları
- Düşünme, konsantre olma veya karar verme yeteneğinde azalma
- Huzursuzluk
- Aşırı kaygı ve panik atak
- Kendine ya da bebeğe zarar verebilme düşüncesi
- Tekrarlayan ölüm ya da intihar düşünceleri
Doğum sonrası depresyon tedavi edilmez ise, aylar hatta yıllar sürebilmektedir.
Doğum Sonrası Psikoz
Doğum sonrası psikoz ile – tipik olarak doğumdan sonraki ilk hafta içinde olarak gelişen nadir bir durum - belirtiler ve semptomlar şiddetlidir. Belirti ve semptomlar şunları içerebilir:
- Konfüzyon ve oryantasyon bozukluğu
- Bebek ile ilgili obsesif düşünceler
- Halüsinasyonlar ve delüsyonlar
- Uyku bozukluğu
- Aşırı enerji ve ajitasyon
- Paranoya
- Kendine ya da bebeğe zarar verme girişimi
Doğum sonrası psikoz, hayatı tehdit eden düşünce veya davranışlara yol açabilir ve acil tedavi edilmesi gereklidir.
Babalarda Doğum Sonrası Depresyon
Yeni babalar da postpartum depresyon yaşayabilirler. Doğum sonrası depresyon yaşayan annelerdeki gibi babalar da üzgün veya yorgun hissedebilir, bunalmış olabilir, endişe yaşayabilir veya her zamanki yeme ve uyku düzenlerinde değişiklikler oluşabilir. Genç, depresyon öyküsü olan, ilişki problemleri yaşayan ya da maddi olarak sıkıntılar yaşayan babalar doğum sonrası depresyon riski altındadır. Babalarda doğum sonrası depresyon, annelerin doğum sonrası depresyonu ile partner ilişkileri ve çocuk gelişimi üzerinde aynı olumsuz etkiye sahip olabilir. Eğer yeni bir babaysanız ve eşinizin hamileliği sırasında veya çocuğunuzun doğumundan sonraki ilk yıl içinde depresyon veya anksiyete belirtileri yaşıyorsanız, sağlık uzmanınızla konuşun. Doğum sonrası depresyonu olan annelere sağlanan benzer tedaviler ve destekler babalarda da doğum sonrası depresyonun tedavisinde faydalı olabilir.
Ne zaman doktora gidilmeli?
Bebeğinizin doğumundan sonra kendinizi depresif hissediyorsanız, bunu kabul etmekte isteksiz olabilir veya utanabilirsiniz. Ancak doğum sonrası bebek hüznü veya doğum sonrası depresyon belirtileri yaşarsanız, doktorunuzu arayın ve randevu alın. Doğum sonrası psikozunuz olabileceğini gösteren semptomlarınız varsa, hemen yardım almanız gereklidir.
Aşağıdaki semptomlardan herhangi birine sahipseniz en kısa sürede doktorunuzla iletişime geçmeniz gereklidir:
- 2 haftaya kadar azalmazsa
- Günden güne kötüye giderse
- Kendinize ve bebeğe bakmakta güçlük çekmeye başlarsanız
- Günlük işlerinizi yapmakta zorlanmaya başlarsanız
- Kendinize veya bebeğe zarar verme düşünceniz varsa
Eğer intihar düşünceniz varsa
Herhangi bir noktada kendinize veya bebeğinize zarar verme düşünceleriniz varsa, derhal eşinizden veya sevdiklerinizden bebeğinizle ilgilenirken yardım alın ve yardım almak için 112'yi veya yerel acil yardım numaranızı arayın.
Ayrıca intihar düşünceleri yaşıyorsanız bu seçenekleri de göz önünde bulundurun:
- Sağlık uzmanından yardım alın.
- Psikiatrist ile görüşün
- Yakın bir arkadaşınıza veya sevdiklerinize ulaşın
Yakın bir arkadaşınızdan veya sevdiklerinizden yardım istemek:
Depresyonu olan insanlar depresyonda olduklarını tanımayabilir veya onaylamayabilir. Depresyon belirtileri ve semptomlarının farkında olmayabilirler. Bir arkadaşınızın veya sevdiğiniz kişinin doğum sonrası depresyonu olduğundan veya doğum sonrası psikoz geliştirdiğinden şüpheleniyorsanız, derhal tıbbi yardım almasına yardımcı olun.
Sebepler
Doğum sonrası depresyonun tek bir nedeni yoktur, ancak fiziksel ve duygusal sorunlar rol oynayabilir:
- Fiziksel değişiklikler
Doğumdan sonra, vücudunuzdaki hormonlarda (östrojen ve progesteron) dramatik bir düşüş doğum sonrası depresyona katkıda bulunabilir. Tiroid beziniz tarafından üretilen diğer hormonlar da keskin bir şekilde düşebilir. Bu da sizi yorgun, halsiz ve depresif hissetmenize neden olabilir. - Duygusal durumlar
Uykusuz kaldığınızda ve bunaldığınızda, küçük sorunları bile ele almakta zorluk çekebilirsiniz. Yeni doğmuş bir bebeğe bakma yeteneğiniz konusunda endişeli olabilirsiniz. Daha az çekici hissedebilir, kimlik duygunuzla mücadele edebilir veya yaşamınız üzerindeki kontrolü kaybettiğinizi hissedebilirsiniz. Bu sorunların herhangi biri doğum sonrası depresyona katkıda bulunabilir.
Risk Faktörleri
Herhangi bir yeni anne doğum sonrası depresyon yaşayabilir ve sadece ilkinin değil, herhangi bir çocuğun doğumundan sonra gelişebilir. Ancak, aşağıdaki durumlarda riskiniz artar:
- Doğum sonrası ya da herhangi bir zamanda geçirilmiş depresyon öyküsü
- Bipolar hastalık bulunması
- Önceki gebelilkler sonrasında depresyon öyküsü
- Ailede depresyon ya da diğer ruhsal bozukluklardan herhangi birinin bulunması
- Gebelik süresince oluşan komplikasyonlar, hastalık veya iş kaybı gibi stresli olaylar yaşamak
- Bebeğinizde herhangi bir sağlık sorunu bulunması
- İkiz ya da çoğul gebelik
- Emzirmede zorlanma
- Eşinizle veya diğer önemli arkadaşlarınızla olan ilişkinizde sorunlar yaşamak
- Destek görmeme
- Finansal problemler
- İstenmeyen veya planlanmayan bir gebelik olması
Komplikasyonlar
Doğum sonrası depresyon tedavi edilmediği takdirde, anne-çocuk bağında problemler oluşabilir ve aile sorunlarına neden olabilir.
- Anneler için: Tedavi edilmeyen doğum sonrası depresyon, aylar veya yıllar sürebilir. Bazen kronik depresif bir bozukluk haline gelir. Tedavi sonrası bile doğum sonrası depresyon, bir kadının gelecekteki majör depresyon atakları riskini arttırır.
- Babalar için: Doğum sonrası depresyonunun dalgalanma etkisi olabilir ve bebeğe yakın herkes için duygusal gerginliğe neden olabilir. Yeni bir anne depresyona girdiğinde, bebeğin babasındaki depresyon riski de artabilir. Yeni babalarda partnerinin etkilenip etkilenmediğine bakılmaksızın, zaten depresyon riskinde artış vardır.
- Çocuklar için: Doğum sonrası depresyonu tedavi edilmeyen annelerin çocuklarında uyku ve yeme güçlüğü, aşırı ağlama ve dil gelişiminde gecikmeler gibi duygusal ve davranışsal problemler olma olasılığı daha yüksektir.
Korunma
Depresyon öykünüz varsa - özellikle doğum sonrası depresyon - hamile kalmayı planlıyorsanız veya hamile olduğunuzu öğrendiyseniz doktorunuza söyleyin.
- Hamilelik sırasında: Doktorunuz sizi depresyon belirtileri ve semptomları için yakından izleyebilir. Hamileliğiniz sırasında ve doğumdan sonra depresyon tarama anketini doldurmanızı isteyebilir. Bazen hafif depresyon, destek grupları, danışmanlık veya diğer terapilerle yönetilebilir. Diğer durumlarda, hamilelik sırasında bile antidepresanlar önerilebilir.
- Doğum sonrası: Doktorunuz doğum sonrası depresyon belirtilerini ve semptomlarını taramak için doğum sonrası erkenden kontrol önerebilir. Daha erken tespit edilirse, erken tedavi başlanabilir. Doğum sonrası depresyon öykünüz varsa, doktorunuz doğumdan hemen sonra antidepresan tedavisi veya psikoterapi önerebilir.