Obezite nedir?

Aşırı kilolu olmak, vücut kitle indeksinin (VKİ) 25-29.9 arasında olmasıdır. Obezite ise vücut kitle indeksinin 30 veya daha üstünde olmasıdır.

Genel obezite kategorisi, artan vücut kitle indeksi ile birlikte artan sağlık risklerine göre 3 kategoriye ayrılır:

• En düşük risk 30-34.9 arasında
• Orta risk 35.0–39.9 arasında
• En yüksek risk ise 40 veya üstünde görülmektedir.

Kendi Vücut Kitle İndeksinizi aşağıdaki aracı kullanarak hesaplayabilirsiniz:

Hamilelik sırasında obez olmak herhangi bir sağlık problemine yol açar mı?

Hamilelikte obezite bazı ciddi sağlık sorunları açısından risk taşımaktadır, bunlar:

• Gestasyonel diyabet, ilk olarak hamilelik sırasında teşhis edilen diyabet türüdür. Bu durum sezeryan ile doğum riskini arttırmaktadır. Hamilelikte gestasyonel diyabet tanısı alan kadınların gelecekte hem kendilerinde hem de çocuklarında diyabet oluşma ihtimali daha yüksektir. Obez kadınlar hem hamileliğin başlarında hem de hamilelik sırasında gestasyonel diyabet riski için taranmalıdır.
  
  
  
  
• Preeklampsi, hamilelik sırasında veya hamilelikten sonra oraya çıkabilecek tansiyon yüksekliği ile seyreden hastalıktır. Kadının tüm vücudunu etkileyen ciddi bir hastalıktır. Böbrek ve karaciğer yetmezliği gelişebilir. Preeklampsi ile birlikte nöbetler görülmesine ise eklampsi adı verilmektedir. Nadir de olsa inmeye yol açabilir. Şiddetli hastalar oluşacak komplikasyonları önlemek amacıyla acil tedavi edilmelidir. Bebeğin erken doğumuna yol açabilir.
• Uyku apnesi, ise uyku sırasında solunumun kısa süreli kesildiği durumdur. Uyku apnesi obezite ile ilişkilidir. Hamilelik sırasında uyku apnesi sadece yorgunluğa neden olmakla kalmaz, aynı zamanda yüksek tansiyon, preekalmpsi, kalp ve karaciğerle ilgili bozukluklar için büyük bir risk faktörüdür.

Hamileyken obez olmak bebeğin sağlığında herhangi bir risk yaratır mı?

Obezite hamilelik sırasında aşağıdaki sorunların riskini arttırır, bunlar:

• Düşük—Obez kadınlardaki düşük riski normal kilolu kadınlara göre daha fazladır.
• Doğum anomalileri—Obez hamilelerin bebekleri kalp ve nöral tüm defektleri için artmış risk taşımaktadır.
• Tanısal testlerle ilgili sorunlar—yağ dokusunun fazla olması ultrason muayenesinde  bebeğin anatomisi ile ilgili sorunları görmeyi zorlaştırabilir . Doğum sırasında bebek kalp atışlarını takip etmek de obez kadınlarda zordur.
• Makrozomi — Bebeğin 4500gr veya üstünde olmasıdır. Bu durum bebeğin doğum sırasında yaralanma riskini arttırmaktadır. Örneğin, bebeğin omzu doğum sırasında doğum kanalında sıkışabilmektedir. Ayrıca makrozomi sezeryan olma riskini de arttırmaktadır. Çok fazla vücut yağı ile doğan bebeklerin daha sonraki yaşamında obez olma riski daha yüksektir.
• Preterm doğum — obezite erken doğuma yol açabilmektedir. Preterm doğan bebekler, miadında doğan bebeklere göre daha az gelişmişlerdir. Bu nedenle bu bebeklerde kısa ve uzun dönem sağlık sorunları ihtimali artmıştır.
• Ölü doğum — kadınlarda VKİ arttıkça ölü doğum riski de artar.

Aşırı kilolu ya da obezsem, hamile kalmadan önce kilo vermeyi planlamalı mıyım?

Hamilelik öncesi kilo vermek, obezitenin oluşturduğu riskleri azaltmanın en iyi yoludur. Az miktarda kilo vermek bile (mevcut kilonun %5-7si) sağlığınızı iyileştirebilir ve size daha sağlıklı bir hamilelik süreci sağlayabilir.

Güvenli bir şekilde nasıl kilo verebilirim?

Kilo vermek için, aldığınızdan daha fazla kalori  harcamanız gerekmektedir. Bunu düzenli egzersiz yaparak ve sağlıklı yiyeceklerle beslenerek yapabilirsiniz. Doğum uzmanınız sağlıklı bir diyet planlamanıza yardımcı olması için sizi bir beslenme uzmanına yönlendirebilir. Kilo vermek istiyorsanız fiziksel aktivitenizi arttırmak önemlidir. Haftanın çoğu günü 60 dakika boyunca orta derecede aktif olmayı (örneğin, bisiklete binmek, tempolu yürüyüş, ve bahçe işleri) ya da 30 dakika boyunca yüksek derecede aktif (koşmak,yüzmek, ya da ağır bahçe işleri) hedefleyin. Bu miktarın bir kerede yapmak yerine örneğin günde 3 kere 20 dakika olarak da yapabilirsiniz.

Hamilelik öncesinde kilo vermeye yardımçı ilaçlar var mı?

Diyet değişikliği ve egzersiz yoluyla kilo vermeye çalıştıysanız ve hala diyabet ya da kalp hastalığı gibi belirli tıbbi durumlarla birlikte VKİ 30’un üstünde ise bazı kilo vermeye yardımcı ilaçlar önerilebilir. Fakat hamile kalmaya çalışıyorsanız ya da hamileyseniz bu ilaçlar alınmamalıdır.

Hamilelik öncesi kilo vermeye yardımcı ameliyatlar var mı?

Bariatrik cerrahi,  aşırı obez olan veya obezitenin neden olduğu sağlık sorunları bulunan insanlar için bir seçenek olabilir. Ameliyat sonrası 12-24 ay boyunca hızlı kilo verileceği için hamile kalınmamalıdır. İnfertilite ile ilgili probleminiz varsa, kilo kaybı sonrası bu problem düzelebilir. Ama bunun farkında olmak önemlidir, çünkü doğurganlıktaki artış planlanmamış gebeliklere yol açabilir. Bazı bariatrik cerrahi türleri ağızdan alınan ilaçların emilimini etkileyebilir. Doğum kontrol haplarının düşük emilimi sonucu da istenmeyen gebelikler oluşabilir. Bu nedenle başka bir doğum control yöntemine geçmek gerekebilir.

Obez olmama rağmen sağlıklı bir hamilelik süreci geçirebilir miyim?

Tüm risklere rağmen obez olsanız bile sağlıklı bir gebelik geçirmeniz mümkün olabilir. Kilonuzun dikkatli yönetimi, diyet ve egzersiz ayrıca komplikasyonları önlemek için kontrolleri aksatmadan düzenli takibe gitmek, doğum öncesi ve doğumda özel hususlara dikkat etmek gerekir.

Hamilelikte sağlıklı beslenmeyi nasıl planlayabilirim?

Sağlıklı beslenmek ve sağlıklı kiloda kalmak arasında bir denge bulmak, hem kendi sağlığınız hem de bebeğinizin sağlığı için önemlidir. İkinci ve üçüncü trimesterlerde hamile bir kadının günde ortalama fazladan 300 kaloriye ihtiyacı vardır.—bir bardak yağsız süt ve bir sandviçin yarısındaki kalori. Beslenme danışmanıyla konuşarak sağlıklı bir diyet planlama konusunda yardım alabilirsiniz.

Hamilelik sırasında ne kadar egzersiz yapmalıyım?

Daha önce hiç egzersiz yapmadıysanız, hamilelik egzersize başlamak için harika bir zamandır. Güvenli olduğundan emin olmak için egzersiz planını mutlaka doğum uzmanınızla paylaşın. Günde 5 dakika kadar kısa bir egzersiz ile başlayın ve her hafta 5 dakika ekleyin. Amacınız haftanın çoğu günü (mümkünse tüm günler) 30 dakika boyunca aktif kalmak olmalıdır. Eğer egzersiz yapmakta yeniyseniz, yürümek sizin için güzel bir başlangıç egzersizi olacaktır. Ayrıca yüzmek de hamileler için iyi bir egzersiz seçeneğidir. Su kilonuzu destekler, böylece yaralanma ve kas gerginliğini önleyebilirsiniz. Ayrıca serin kalmanıza yardımcı olur.

Kilom hamilelikte nasıl takip edilecek?

Kilonuz, doğum öncesi her kontrole geldiğinizde ölçülecektir. Ayrıca bebeğinizin büyümesi de kontrol edilecektir.  Önerilen değerlerde kilo alamıyorsanız ama bebeğinizin büyümesinde herhangi bir sıkıntı yoksa, o değerlere ulaşmak için kalori arttırmanız gerekmez. Ama bebeğiniz iyi büyümüyorsa, diyet ve egzersiz planınızda değişiklik yapılması gerekir.

Obezite doğum eylemini ve doğumu nasıl etkiler?

Aşırı kilolu ya da obez hamilelerin normal kilodaki hamilelere oranla daha uzun doğum eylemi vardır. Doğum sırasında bebeği takip etmek daha zordur. Bu nedenlerden dolayı hamilelik sırasında obezite sezeryan oranlarını arttırmaktadır. Eğer sezeryan doğum gerekiyorsa obez hamilelerde enfeksiyon, kanama ve diğer komplikasyon riskleri normal kilodaki hamilelere göre daha fazladır.

Bebeğim doğduktan sonra kilomu nasıl yönetebilirim?

Doğum sonrası bebeğinizle evinize döndüğünüzde, normal kilonuza ulaşmak için sağlıklı beslenme ve egzersiz alışkanlıklarınıza bağlı kalmalısınız. Emzirme ilk 1 yıl önerilmektedir. Emzirme bebeğinizi beslemenin en iyi yolu olması yanında, ayrıca doğum sonrası kilo vermenize de yardımcı olmaktadır.  Genel olarak, bebeklerini birkaç ay emziren kadınlar, emzirmeyenlere göre daha hızlı kilo verme eğilimindedir.